De achteruitgang van het aantal toegekende vergunningen voor nieuwe huizen is scherper in de provincie Antwerpen dan gemiddeld in Vlaanderen. In de provincie Antwerpen daalde het aantal vergunningen voor nieuwe huizen dit jaar in vergelijking met de periode 2008-2014 met 20% terwijl de daling voor gans Vlaanderen 12% bedroeg. Dat tijdens de eerste acht maanden van dit jaar 3% minder nieuwe flats werden vergund in de provincie Antwerpen, stemt overeen met de daling van 3% die voor gans Vlaanderen kan worden vastgesteld.
Elk gezin heeft recht op een woning. Naarmate er gezinnen bijkomen, moeten er evenveel bijkomende woongelegenheden worden gebouwd. In de periode 2015-2020 komen er volgens berekeningen van de studiedienst van de Vlaamse regering in de provincie Antwerpen 28.046 gezinnen bij, in de periode 2020-2025 23.786 extra en in de periode 2025-2030 nog eens 19.871 extra. Vooral de komende vijf à tien jaar moeten er dus nieuwe woningen bijkomen.
Met uitzondering van een drietal gemeenten in de onmiddellijke rand van de stad Antwerpen gaat de bevolking in al de gemeenten van de provincie stijgen, in een 20-tal gemeenten (waaronder de stad Antwerpen) tussen 10 en 15% en in een 5-tal gemeenten zelfs met meer dan 15%.
Tussenkomen in eigen inbreng voor hypothecaire lening
De bouw van nieuwe woningen gaat erop achteruit ondanks de historisch lage hypothecaire rente. Vooral de hogere eigen inbreng die de banken de laatste jaren eisen vooraleer zij een hypothecaire lening willen toekennen, zorgt voor problemen. Daardoor haken jongere gezinnen steeds vaker af. Terwijl voor de bankencrisis – met name in 2006 – het aandeel van de ontleners tussen 18 en 34 jaar nog 43% bedroeg, is dit aandeel in 2015 gedaald tot 35%.De Vlaamse Confederatie Bouw en de Confederatie Bouw provincie Antwerpen dringen dan ook bij de Antwerpse ministers Turtelboom en Homans aan op een oplossing. De Vlaamse regering moet de eigen inbreng van ontleners verlichten door een deel ervan te waarborgen of te verzekeren.
Door de scherpere daling van het aantal vergunningen voor nieuwe huizen in vergelijking met het aantal vergunningen voor nieuwe flats, neemt het aandeel van de appartementsbouw in de woningbouwmarkt verder toe. In de provincie Antwerpen worden nu voor 65% nieuwe flats vergund tegenover nog maar voor 35% nieuwe huizen.
Ook aantal vergunde woningrenovaties daalt
Bovendien wordt de daling van het aantal vergunde nieuwe woningen niet gecompenseerd door een stijging van het aantal grondige woningrenovaties waarvoor een vergunning is vereist. In Vlaanderen ligt het aantal vergunde woningrenovaties in 2015 1% lager dan tijdens de periode 2008-2014 en in de provincie Antwerpen 7% lager.Nieuwe woningen zijn sowieso energiezuinig. Vanaf 1 januari 2016 wordt het maximale E-peil waaraan zij moeten beantwoorden, verder verstrengd tot E50. Als er te weinig nieuwe woningen worden gebouwd en tegelijk grondige energiebesparende woningrenovaties uitblijven, zal de woningbouw niet kunnen bijdragen tot de verlaging van de CO2-uitstoot die met de huidige klimaattop volop in de belangstelling staat.
Fors minder bouwarbeiders
Bijkomend wordt de bouw geconfronteerd met een fors dalend aantal bouwarbeiders. In Vlaanderen daalde het aantal bouwarbeiders van oktober 2011 tot oktober 2015 met 11.734 (-11%) en in de provincie Antwerpen met 3.528 (-12%). Het licht toenemend aantal bouwbedienden volstond niet om deze achteruitgang tegen te gaan. Sociale dumping door buitenlandse aannemers is de voornaamste oorzaak.Om de bouwactiviteit opnieuw aan te zwengelen en het aantal bouwjobs opnieuw te verhogen komt het er op aan op korte termijn een bouwrelance tot stand te brengen met de verhoging van het aantal woningbouwprojecten als een van de speerpunten en tegelijk oneerlijke concurrentie tegen te gaan.
