Het aantal faillissementen in de bouwsector blijft schrikbarend hoog. Tussen januari en augustus 2024 gingen 1.649 bouwbedrijven over de kop, een toename van 20,2% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar, zo meldt GraydonCreditsafe. Volgens Jean-Pierre Waeytens, topman van Bouwunie, blijft de bouwsector veruit de grootste in termen van faillissementen. De laatste Bouwunie-Bouwbarometer, die elk kwartaal de gezondheid van de sector meet, blijft steken op 97,5 punten, net onder de gezonde grens van 100 punten. Dit niveau is voor het laatst bereikt in het derde kwartaal van 2021.
De belangrijkste oorzaken van deze negatieve trend zijn het lage werkvolume en de dalende winstgevendheid binnen de sector. Waeytens merkt op dat bijna de helft van de bouwbedrijven op of onder de break-even draait, wat op termijn niet vol te houden is. De gevolgen laten zich dan ook steeds meer voelen.
De oorzaken van de huidige problemen in de bouwsector zijn al langere tijd bekend: hoge hypothecaire rentes, gestabiliseerde maar nog steeds hoge bouwmateriaalprijzen, de uitzonderlijk sterke loonindexatie van 2023, en de beperkte maatregelen voor sloop- en heropbouw. Vooral de nieuwbouwsector wordt zwaar getroffen, wat duidelijk blijkt uit het dalende aantal vergunningen voor nieuwbouwwoningen. Steeds meer consumenten kiezen ervoor om hun woningdroom te realiseren via renovatie in plaats van nieuwbouw. Hoewel dit op zich positief is, benadrukt Waeytens dat er ook behoefte blijft aan nieuwe woningen.
De Bouwunie blijft benadrukken dat er dringend maatregelen nodig zijn om de bouwsector te ondersteunen. Jean-Pierre Waeytens waarschuwt de federale onderhandelaars dat het verhogen van het btw-tarief voor renovatieprojecten zonder daarbij compenserende maatregelen te treffen, geen goede start zou zijn voor de nieuwe regering. Er wordt al langer gesproken over een mogelijke verhoging van de btw voor renovaties van 6 naar 9 procent. Om nieuwbouwprojecten nieuw leven in te blazen, pleit Bouwunie voor een verlaagd btw-tarief op sloop en heropbouw, inclusief de verkoop van deze projecten. Daarnaast stelt de organisatie voor om ook een verlaagd btw-tarief toe te passen op de nieuwbouw van standaardwoningen.
Naast bovenstaande redenen, kan ook het hoge aantal starters in de bouw in de jaren 2020-2021 een rol spelen in het hoge aantal faillissementen. "In de coronaperiode dachten heel wat mensen aan bouwen of verbouwen. Veel kandidaat-ondernemers zagen een gat in de markt en waagden de sprong. Maar starters hebben natuurlijk niet zoveel financiële reserves om op te boksen tegen minder goede tijden zoals de afgelopen periode". Bovendien wijst Bouwunie erop dat een gebrek aan kennis van bedrijfsbeheer en kostprijsberekening nog steeds een belangrijke oorzaak van een faillissement is. Dat kennis van bedrijfsbeheer niet langer een vereiste is om te starten in de bouw, ziet de bouworganisatie dan ook met lede ogen aan.
- Bouw & Wonen Partners:
