Actieplan tegen oneerlijke concurrentie in bouwsector

De bouwsector in ons land blijft kreunen onder de buitenlandse concurrentie. De gevolgen ervan op de activiteit en de tewerkstelling van onze bouwbedrijven zijn onrustwekkend. Zo is op 2 jaar tijd het aantal bouwvakarbeiders gedaald van 159.000 begin 2012 naar 148.000 eind 2013. Ook in het 1e kwartaal 2014 zet de afkalving zich verder (- 3%). Gebruik makend van het Europees principe van vrij verkeer van goederen en diensten, palmen bedrijven uit Europese landen met lage sociale bijdragen, zoals Polen, Hongarije, Bulgarije, … een steeds groter deel van de activiteiten op onze bouwwerven in. Vermits de Europese regelgeving inzake detachering van werknemers voorziet dat deze bedrijven onderworpen blijven aan de sociale lasten van het land van herkomst, genieten zij hierdoor reeds een voordeel inzake loonkosten dat oploopt tot 20 % à 30 %.



Detachering geeft deze buitenlandse bedrijven evenwel geen vrijbrief op onze markt: net zoals de Belgische bedrijven, moeten ook zij een aantal regels naleven. Wat niet langer aanvaardbaar is, is dat nogal wat buitenlandse bedrijven deze regels gewoon aan hun laars lappen. Zo b.v. moeten zij aan hun arbeiders het Belgische minimumloon betalen; de praktijk wijst evenwel uit dat dit al te vaak niet gebeurt, waardoor hun loonkostenvoordeel absurde proporties aanneemt en dit, op een totaal onwettige wijze. Tegen dergelijke wanpraktijken concurreren, is voor onze bedrijven en hun werknemers onmogelijk.

Sectoraal actieplan voor een gezonde concurrentie

Om deze deloyale concurrentie te stoppen, hebben de sociale partners van de bouw een actieplan ontwikkeld met 5 luiken :

• het Belgische rechtskader versterken, om o.a. te voorzien dat ook buitenlandse onderaannemers moeten voldoen aan bepaalde erkenningscriteria; ook het voorstellen of aanvaarden van abnormaal lage prijzen, die enkel mogelijk zijn door sociale of fiscale fraude, zou een strafbaar feit moeten zijn;
  
• het responsabiliseren van zowel de publieke als private opdrachtgevers m.b.t. het aanvaarden van abnormaal lage prijzen ;
  
• het versterken van het toezicht op de naleving van de sociale en fiscale verplichtingen en van de normen op gebied van veiligheid en welzijn, net zoals dit gebeurt voor de Belgische bedrijven;
  
• het verplicht maken van een visueel identificatiemiddel op de werven : op eigen initiatief gaat de sector tegen oktober van dit jaar aan alle bouwvakarbeiders, zowel de Belgische als de buitenlandse, een badge als visueel identificatiemiddel op de bouwplaats bezorgen. Deze moet toelaten om zichtbaar te maken welke arbeiders aanwezig zijn op de werf alsook voor welk bedrijf ze werken. De sector pleit ervoor dat het dragen van een identificatiemiddel verplicht zou worden opgelegd vanuit de veiligheids- en welzijnsreglementering en dit niet alleen voor de bouwvakarbeiders, maar voor iedereen die actief is op onze werven;
  
• het versterken van de concurrentiekracht van onze bouwbedrijven door middel van een structurele verlaging van hun sociale bijdragen. Een dergelijke loonkostenverlaging moet kunnen worden ingekaderd in de sanering van de overheidsfinanciën.

De uitvoering van dit plan vergt de steun van alle overheden.

In tegenstelling tot wat al te vaak gesteld wordt, moet de strijd tegen deze oneerlijke concurrentie en tegen sociale dumping niet alleen op Europees niveau worden gevoerd. Zowel de federale als de regionale overheden dienen hierin hun verantwoordelijkheid op te nemen door het kader te scheppen om dit actieplan snel en volledig te kunnen uitvoeren.