- In 2022 behandelde 57% van de bemiddelaars één tot vijf bouwgeschillen, in 2024 was dit gestegen tot 78%.
- Ook het percentage bemiddelaars met zes tot vijftien behandelde bouwzaken nam toe, van 10% naar 17%.
Bart Plevoets, bureaulid van de FBC en voorzitter van de Bijzondere Commissie Bouw, wijst op de voordelen van deze aanpak: "Bemiddeling is een snel, kostenefficiënt en effectief alternatief voor een gerechtelijke procedure."
De stijgende populariteit van bemiddeling toont aan dat de bouwsector deze aanpak steeds meer waardeert om conflicten snel en doeltreffend te regelen. De groeiende ervaring van bemiddelaars in bouwzaken draagt bij aan dit succes: waar in 2024 al 44% van alle bemiddelaars actief was met meerdere bouwdossiers, lag dat in eerdere jaren aanzienlijk lager.
Hoge slaagkans: 4 op de 5 bemiddelingen leiden tot volledig akkoord
Bemiddeling blijkt bijzonder succesvol in de bouwsector: 35% van de bemiddelaars behaalde voor meer dan 80% van hun bemiddelingszaken een akkoord, en nog eens 35% in 60 tot 80% van de gevallen. In vier op de vijf gevallen gaat het zelfs om een volledig akkoord. Daarnaast zorgt bemiddeling er in 86% van de situaties voor dat de communicatie tussen de betrokken partijen verbetert. Dat bevestigt dat bemiddeling een constructieve manier is om bouwgeschillen op te lossen zonder de relaties tussen partijen verder onder druk te zetten.
Wat zijn de grootste conflictbronnen in de bouwsector?
Conflicten in de bouwsector ontstaan in verschillende fases van het bouwproces. Meestal gaat het om geschillen met aannemers of onderaannemers (74%), bouwfouten (73%) en discussies over afrekeningen en facturatie (61%). Conflicten bij woning-, appartements- en kantorenbouw (44%), problemen rond uitvoeringstermijnen (44%), spanningen met de bouwheer (42%) en geschillen over mede-eigendom (40%) resulteren eveneens in bemiddelingsdossiers.De onderliggende oorzaken van deze conflicten variëren, maar de meest voorkomende zijn kwaliteitsproblemen (58%), vertragingen en late opleveringen (54%), budgetoverschrijdingen (40%) en betalingsgeschillen (40%). Ook een gebrekkige coördinatie tussen aannemers en onderaannemers, vooral wat betreft verantwoordelijkheden, leidt in 25% van de gevallen tot geschillen.
Snelle oplossing zonder gerechtelijke procedure
Bemiddeling is niet alleen effectief, maar ook snel. De bemiddeling zelf duurt in 9 op de 10 gevallen minder dan 30 uur, en 55% van de geschillen wordt zelfs opgelost in minder dan 15 uur. Daarnaast bedraagt de doorlooptijd van een bemiddelingstraject voor 85% van de dossiers minder dan drie maanden, ruim een derde wordt zelfs binnen de maand afgerond. Ter vergelijking: een gerechtelijke procedure in bouwgeschillen kan jaren aanslepen en brengt vaak aanzienlijke kosten met zich mee.Grote en kleine geschillen worden bemiddeld
Hoewel drie op de vier bemiddelingszaken in de bouwsector gaan over bedragen tot 250.000 euro, blijkt uit de cijfers dat bemiddeling ook bij grote projecten wordt ingezet. In 21% van de gevallen ging het om geschillen met een waarde van meer dan 250.000 euro, en in 6% zelfs om bedragen boven 1 miljoen euro. Bemiddeling wordt breed toegepast: bij conflicten tussen burgers, tussen burgers en bedrijven en tussen bedrijven zelf.Waardering door rechtbanken en sector
De meerderheid van de erkende bemiddelaars in de bouwsector wordt aangesteld via rechtbanken en hoven (65%) of via mond-tot-mondreclame (64%). Dit benadrukt de groeiende waardering van bemiddeling als een volwaardig alternatief voor gerechtelijke procedures."De cijfers uit de Bemiddelingsbarometer 2025 tonen aan dat bemiddeling steeds vaker wordt ingezet in de bouwsector en met succes", besluit Bart Plevoets. "Een erkende bemiddelaar zoekt naar een manier om op een vertrouwelijke basis tot een oplossing te komen en neemt daarbij geen standpunt in. Hij faciliteert een open gesprek zodat de partijen zelf tot een akkoord kunnen komen. Door deze aanpak blijven relaties zoveel mogelijk behouden, wat een groot voordeel is ten opzichte van een gerechtelijke procedure. Bovendien biedt een door de Federale Bemiddelingscommissie erkende bemiddelaar rechtszekerheid en een gestructureerd traject, met de mogelijkheid tot homologatie door een rechter, waardoor het akkoord juridisch bindend kan worden."
Voorbeeldcase bouwbemiddeling: conflict in een renovatieproject
Een particuliere opdrachtgever schakelde een bouwbedrijf in voor de renovatie van een woning in Brussel. De werken omvatten dakherstellingen, isolatie en interieurafwerking, met een totale contractwaarde van 85.000 euro. Na enkele maanden ontstonden er spanningen tussen beide partijen. De opdrachtgever stelde drie belangrijke problemen vast:- Vertraging in de uitvoering: de werken liepen drie maanden achter op schema
- Onvoorziene kosten: er werden extra facturen van 12.000 euro aangerekend, zonder voorafgaande overeenkomst
- Bouwgebreken: na de renovatie verschenen er scheuren in de muren
De situatie escaleerde: de opdrachtgever dreigde de laatste facturen niet te betalen, terwijl de aannemer juridische stappen overwoog om betaling af te dwingen. Om een langdurig en kostelijk juridisch conflict te vermijden, beslisten beide partijen om een erkend bemiddelaar in de bouwsector in te schakelen. Tijdens de bemiddeling werd het dossier grondig besproken.
Verloop van de bemiddeling
In een eerste gesprek gaf de bemiddelaar beide partijen de ruimte om hun standpunten toe te lichten en hun verwachtingen te verduidelijken. Alle relevante documenten werden geanalyseerd: contract, facturen, foto's van de gebreken en technische rapporten. De bemiddelaar begeleidde de gesprekken en hielp de partijen bij het vinden van een oplossing zonder een beslissing op te leggen.Na enkele sessies kwamen beide partijen tot een akkoord. De aannemer stemde ermee in om de herstellingswerken binnen twee maanden uit te voeren. De opdrachtgever aanvaardde een betaling van 7.000 euro van de betwiste 12.000 euro, aangezien een deel van de extra kosten gerechtvaardigd bleek. Dankzij de bemiddeling werd een lange en dure rechtszaak vermeden en konden beide partijen met een constructieve oplossing verder.
