Betonnen gevels en balkons aan de kust in zeer slechte staat

De duizenden appartementsblokken die in de jaren 70 en 80 opgetrokken werden met beton waarin zeezand verwerkt werd, blijken uit een rondvraag in bijzonder slechte staat te zijn. Door het ijltempo waarin ze werden opgetrokken en door de toen ontoereikende bouwfysische kennis van beton bij ontwerpers en aannemerskennis, zijn de gevels niet bestand tegen de agressieve invloed van het zeeklimaat. Grondige renovaties dringen zich op, maar laten op zich wachten omdat veel mede-eigenaars maar kunnen of willen ingrijpen als het te laat is.

Deze bevindingen kwamen aan het licht tijdens een rondetafelgesprek dat Triflex, specialist in vloeibare kunststoffen, afdichtingen, coatingen en markeringen, organiseerde samen met meer 20 andere bedrijven actief in gevelrenovaties. Uit dat paneldebat bleek ook dat een gespecialiseerde aanpak een absolute mist is om aan dit probleem het hoofd te bieden.

Tweede verblijf

In de kuststreek zijn gebouwen onderhevig aan het typische zoute kustklimaat, waarvan de invloed merkbaar is tot 10 à 15 kilometer in het binnenland. Gebouwen uit de jaren 80 waarbij men elementen in uitgewassen silexbeton gebruikte, degenereren onder invloed van dat klimaat. Daarbij komt het fenomeen van het tweede verblijf als opbrengsteigendom. Aan de eigen woning is de eigenaar sneller geneigd om onderhoudswerken te laten uitvoeren. Bij een tweede verblijf is dat van bijkomstig belang. Een renovatie van 20.000 euro per appartement kan bij verkoop echter een meerwaarde van 50.000 tot 75.000 euro opleveren.

Slechte betonkwaliteit

Vroeger heeft men zeezand waarin chlorides zitten als bouwmateriaal gebruikt, waardoor de kwaliteit van het beton niet schitterend is en het risico op corrosie van de wapening zéér groot is. Uit diagnoses blijkt dat de wapening in beton vaak niet zit waar ze hoort te zitten. Een element dat ook bijdraagt aan het schadebeeld. Daarnaast zijn gebouwen in de jaren 70 en 80 in een ijltempo opgetrokken waardoor men de betondekking niet voldoende controleerde.

Schadebeeld

Een renovatie kan dus noodzakelijk zijn, zonder dat er sprake is van uiterlijke kenmerken. Als je een extern schadebeeld ziet, is intern de betondegeneratie al volop aan de gang, betonschade is immers progressief. Het schadebeeld bestaat uit ofwel barsten ofwel roestvlekken. Dat zijn de ideale toegangswegen voor water en zouten en ze wijzen op chlorideaantasting van het beton.

Onvoldoende opleiding

Voorts schieten schoolopleidingen tekort inzake nichedomeinen. Als architect of ingenieur specialiseer je je pas na je opleiding. Dan moet je in contact komen met organisaties of fabrikanten die kennis willen overdragen. En dat gebeurt niet altijd.

Decenale polis

Bij een specialiteit zoals gevelrenovatie is de bijstand van een extern controleorgaan aangewezen, bovenop de inspectie die soms gekoppeld wordt aan de garantieverzekering. Dat is een tienjarige garantieverzekering die calamiteiten veroorzaakt door een product- of applicatiefout dekt, in tegenstelling tot een klassieke burgerlijke aansprakelijkheid. Procentueel is het voorschrijfgedrag van die decenale polis door een studie- of architectenbureau groter aan de kust dan in het binnenland.

Regelgeving

Sinds 2009 is er de nieuwe Europese norm 1504 uitgevaardigd. Deze bestaat uit 10 delen en beschrijft het renovatieproces. Deel 9 verplicht een vooronderzoek, waardoor de architect beter een lastenboek kan opstellen, de productleverancier de juiste producten kan aanleveren en de aannemer correct kan focussen op de problemen. Een stap in de goede richting, maar toch is er op het gebied van regelgeving sprake van een lacune. Er bestaat immers geen eenduidige meetcode voor betonherstel.