Bijna de helft van de starters beginnen later aan kinderen door woningnood

Volgens het ING Woonbericht blijft het vertrouwen in de woningmarkt ook in het derde kwartaal van 2024 positief, met een score van 108 punten, wat ruim boven het neutrale punt van 100 ligt. In het voorgaande kwartaal stond de index op 104. Vooral het aantal verkochte huizen draagt bij aan deze stijging in vertrouwen, zowel onder huidige huiseigenaren als bij starters. Ondanks dit optimisme blijft de woningnood echter hoog. Veel starters voelen zich hierdoor genoodzaakt belangrijke levensgebeurtenissen, zoals trouwen of het krijgen van kinderen, uit te stellen.

In het onderzoek is gevraagd naar de ervaringen van starters met het vinden van een geschikte koopwoning en de impact hiervan op belangrijke levensgebeurtenissen zoals samenwonen, kinderen krijgen of carrière maken. Zeven op de tien starters geven aan dat ze het (zeer) moeilijk vinden om een geschikte woning te vinden. Dit percentage is meer dan het dubbele van wat huidige koopwoningbezitters zeggen te hebben ervaren bij het kopen van hun eerste woning. Door het gebrek aan geschikte woningen geeft meer dan de helft van de starters aan belangrijke gebeurtenissen, zoals trouwen, samenwonen of carrière maken, uit te stellen. Bijna 49 procent schuift het krijgen van kinderen met minstens twee tot drie jaar of langer op. Daarnaast wil 66% van de thuiswonende starters graag uit huis, maar dit blijkt niet haalbaar. Verder zegt 75% van de starters dat beide partners onvermijdelijk zullen moeten blijven werken zodra ze een woning hebben gekocht.

'Beide inkomens zijn nodig'

Wim Flikweert, Manager Wonen bij ING Nederland: "Dat jongeren levensgebeurtenissen uitstellen door de woningnood, heeft grote impact op hun levens, maar ook op de maatschappij. Denk aan later samenwonen, later kinderen, moeilijker van baan kunnen wisselen enzovoort. Naast het gegeven dat het moeilijk is om een woning te bemachtigen speelt mogelijk ook mee dat beide inkomens nodig zijn waardoor de animo voor kinderen mogelijk ook wordt geremd."

Emotionele druk

Veel starters geven aan dat het buiten hun invloed ligt dat zij bepaalde levensgebeurtenissen moeten uitstellen. Dit heeft niet alleen impact op andere levensgebeurtenissen, maar brengt ook emotionele druk met zich mee. Zo voelt twee derde van de starters die levensgebeurtenissen heeft moeten uitstellen zich hierdoor machteloos en gefrustreerd. Slechts 2% ervaart hier geen negatieve emoties bij. Starters zouden het liefst eerst hun studie afmaken, dan een huis kopen en carrière maken, trouwen of geregistreerd gaan samenwonen en als laatst denken zij aan kinderen. Een stabiele financiële situatie (53%) en geschikte woonruimte (41%) worden als voorwaarden gezien voor een kinderwens.

'Kind van de rekening'

Door de huidige woningmarkt stokt het al bij het kopen van een woning. Vorige generaties kenden deze problemen ook, maar in aanzienlijk mindere mate. Zelfs degene die hun eerste huis kochten in de jaren '70 en '80 van de vorige eeuw ("Geen woning, geen kroning") scoren lager op het uitstellen van levensgebeurtenissen. De trend dat jongeren levensgebeurtenissen uitstellen vanwege de woningnood is al een aantal jaren gaande. Zo deelden starters en doorstromers al in het ING Woonbericht van september 2021 hun zorgen over de betaalbaarheid van woningen. Zo gaf 25% van de starters toen aan dat zij samenwonen uitstellen. Ook het stichten van een gezin (25% van de starters) werd geremd door het gebrek aan een passende woning. Terug naar de starters van nu. Driekwart verwacht bepaalde life events uit te moeten stellen doordat ze geen geschikte koopwoning kunnen vinden, en in de meeste gevallen schatten zij dit uitstel op 1-3 jaar. "Zo schuift alles door. En aangezien de meesten pas aan kinderen willen denken in een stabiele woon- en leefsituatie lijkt onze toekomstige generatie het kind van de rekening te worden", stelt Flikweert.

Eisen geschikte woonruimte

Voor starters die aangeven levensgebeurtenissen uit te stellen, zijn het aantal vierkante meters, de locatie en het aantal slaapkamers de belangrijkste eisen voor een geschikte woning. Volgens een ruime meerderheid moet de woning tussen de 75m2 - 150m2 zijn, in een veilige buurt en dichtbij werk liggen en tenminste drie slaapkamers hebben. Het liefst heeft de woning ook een vorm van buitenruimte zoals een balkon of een tuin. Flikweert: "Deze verwachtingen zijn best hoog. Maar anderzijds is de gedachte dat een starter maar een kleine woning nodig heeft ook te kort door de bocht. Die zijn wellicht geschikt voor een alleenstaande of om als stel mee te beginnen. Maar met een kinderwens is er duidelijk behoefte aan een grotere woning."

Tiny houses en gedeeld wonen

Bijna een kwart (23%) zou een Tiny house eventueel overwegen, maar ruim de helft (60%) ziet dit niet zitten. De belangstelling voor het delen van een woning is stabiel en vergelijkbaar met eerdere resultaten: zo'n 5% van de ondervraagden in dit onderzoek zou het eventueel geschikt vinden.