Architectuur

Biodiversiteit in de stad: hoe scoren Brussel en Antwerpen?

Biodiversiteit in de stad: hoe scoren Brussel en Antwerpen?
Beeld: Sweco
Onze steden blijven groeien, wat de noodzaak om biodiversiteitsverlies aan te pakken steeds dringender maakt. De biodiversiteit neemt snel af, vooral door stedelijke expansie die natuur vervangt door beton. Dit leidt tot ecologische woestijnen en verhoogt onze kwetsbaarheid voor klimaatrampen.

Het nieuwste Urban Insight-rapport van Sweco biedt waardevolle inzichten en praktische aanbevelingen voor het integreren van regeneratief ontwerp in stedelijke planning. Door samen te werken en de natuur centraal te stellen, kunnen we steden creëren die niet alleen menselijke activiteiten ondersteunen, maar ook zorg dragen voor de ecosystemen die ons in leven houden.

Tobias Nauwelaers - Sweco-expert in natuurbescherming en stedelijke ecologie en co-auteur van het rapport.

"De biodiversiteit neemt in een alarmerend tempo en op een grote schaal af, wat een kettingreactie veroorzaakt. Dit bedreigt essentiële ecosysteemdiensten zoals schoon water, schone lucht en gewasbestuiving, waar burgers van afhankelijk zijn."

"Een oplossing voor het biodiversiteitsprobleem in steden is het toepassen van regeneratief ontwerp. Door natuurlijke en semi-natuurlijke systemen te integreren en meer groenblauwe gebieden te creëren, kunnen steden niet alleen ecologische schade beperken, maar ook bijdragen aan het versterken van ecosystemen en biodiversiteit."


Groene veerkracht van Brussel en Antwerpen

Een studie van Sweco onderzocht de groenblauwe ruimten in 22 steden, waaronder Brussel en Antwerpen. De analyse, uitgevoerd met de Copernicus-database van het aardobservatieprogramma van de EU, toont aanzienlijke mogelijkheden om de groene infrastructuur in deze steden uit te breiden.

In Brussel beslaat groenblauwe ruimte momenteel 25% van de stad, wat onder het gemiddelde van 27% ligt. Met strategische plannen kan dit echter stijgen tot 32%, ruim boven de richtlijn van 30%.

Antwerpen heeft slechts 17% groenblauwe ruimte, een van de laagste percentages van de onderzochte steden. Het groeipotentieel is beperkt, met een mogelijke stijging tot slechts 19%. Dit komt door de homogene verdeling van groene ruimtes en de beperkte bebouwde oppervlakte, waardoor de totale verandering minder dan 1% bedraagt.

Groene veerkracht van steden

Hoe Mechelen de leefbaarheid verbetert

Een inspirerend voorbeeld van verbeterde leefbaarheid is te zien in Mechelen. Deze stad focust op herstel door wandelen, fietsen en openbaar vervoer te prioriteren. Door het aantal onverharde groene gebieden uit te breiden van 2,9 tot 6,5 hectare, verbetert Mechelen zowel de klimaatbestendigheid als de volksgezondheid. De stad zorgt ervoor dat er minstens één hectare toegankelijke groene ruimte binnen 300 meter beschikbaar is, in lijn met de aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie.

Natuur als sleutel tot gezonde steden

Het rapport roept stadsplanners en beleidsmakers op om groene infrastructuur en biodiversiteit in stedelijke omgevingen prioriteit te geven.

Diego Luna Quintanilla, Project Manager Stedelijk Ontwerp en Strategische Planning bij Sweco, zegt: "Door de natuur als opdrachtgever te zien bij het ontwerpen van steden, kunnen we de kwaliteit van stedelijke gebieden verbeteren, wat de gezondheid van mensen, dieren en ecosystemen ten goede komt."

Dr. Ragnar Van Acker, projectleider klimaatadaptatie bij Sweco, voegt toe: "We moeten de natuur zien als een integraal onderdeel van ons ontwerpproces. De toekomst van onze steden hangt af van hoe we deze integreren in ons dagelijks leven."


* Sweco heeft 22 steden bestudeerd: Amsterdam, Antwerpen, Bergen, Berlijn, Brno, Brussel, Kopenhagen, Dublin, Göteborg, Helsinki, Krakau, Londen, München, Oslo, Praag, Rotterdam, Stockholm, Stuttgart, Tallinn, Tampere, Vilnius en Warschau. Zoals te zien is in de bijgevoegde grafiek, hebben Tampere, Bergen en Oslo het potentieel om tot de groenste steden van Europa te behoren, terwijl andere steden in de studie aanvullende maatregelen moeten nemen om aan de "30 procent groene regel" te voldoen.

Bronnen: gebaseerd op gegevens van de EU-dienst Copernicus. Raadpleeg het rapport voor de volledige lijst met referenties.