Bouwbarometer stijgt!

De bouwbarometer die Bouwunie, de bij Unizo aangesloten Unie van het KMO-bouwbedrijf, elk kwartaal publiceert, stijgt in het derde kwartaal van 2010 tot 100,2 punten. Dit is een duidelijke verbetering ten opzichte van de vorige kwartalen. De bouwbarometer staat daarmee eindelijk niet meer in het rood. Een score van meer dan 100 punten (ook al is het maar met 2 tienden van een punt) wijst op een licht positief evoluerende bouwconjunctuur. Vooral het werkvolume is toegenomen. De prijzen die de bouwbedrijven voor hun werk kunnen aanrekenen, volgen nog niet en zijn integendeel nog verslechterd. De aannemers verwachten wel dat hun rendabiliteit in de nabije toekomst zal toenemen onder impuls van een krachtigere heropleving van de economie.

38% van de Vlaamse bouwkmo’s heeft nu meer werk dan in het tweede kwartaal van het jaar. 30% verwacht nog eens een toename van het aantal opdrachten in de eerstvolgende maanden. Toch is het orderboekje op langere termijn iets minder goed gevuld. Terwijl vorig kwartaal nog 8% van de bouwbedrijven voor meer dan 9 maanden werk had (wat ook al geen al te hoog percentage is), is dat nu maar 6,5%. Dit heeft te maken met het aflopen van de btw-maatregelen uit het federale relanceplan (voor nieuwe woningen) en met de ten tijde van de enquête nog grote onzekerheid over de verlenging van het verlaagde btw-tarief voor renovatiewerken. Ondertussen is deze laatste maatregel verlengd tot 30 juni 2011 wat al iets meer speelruimte geeft. De lagere btw op een schijf van 50.000 euro voor de bouw van een nieuwe woning en het verlaagde btw-tarief voor sloop en heropbouw in heel België (dit zijn de maatregelen uit het relanceplan) hebben de bouwsector ondersteund tijdens de crisis. Heel wat bouwlustigen hebben hun bouwplannen versneld. Dit weerspiegelt zich ook duidelijk in het aantal afgeleverde bouwvergunningen voor nieuwe woningen. In de eerste 5 maanden van dit jaar zijn maar liefst 29% meer vergunningen afgeleverd dan in dezelfde periode van vorig jaar. 23.586 stuks is zelfs het op twee na hoogste aantal vergunningen dat van januari tot en met mei afgeleverd werd in meer dan tien jaar. Deze versnelling betekent natuurlijk ook dat er een dip in het werkvolume zal komen zodra de werken aan de versneld uitgevoerde projecten afgelopen zijn. Nieuwe klanten hebben buiten de nog steeds lage rente geen extra stimulans om onmiddellijk te starten met hun bouwproject en nemen dus hun tijd. De aannemers verwachten in de nabije toekomst wel meer van de projectmarkt (niet-woongebouwen). Door de financiële en economische crisis hebben heel wat bedrijven hun investeringsplannen opgeborgen. Wanneer de economie heropleeft en het ondernemersvertrouwen blijft toenemen, zullen de bedrijven hun bouwprojecten nieuw leven inblazen. Ook de interesse in energiebesparende maatregelen blijft hoog. Vooral het renovatiesegment profiteert hiervan. De overheidsinvesteringen hebben goed standgehouden tijdens de crisis en het is uiteraard van belang dat de overheden verder blijven investeren. Op federaal niveau heerst daarrond wat onzekerheid nu we voor een grote besparingsoperatie staan. Ondertussen komen de eerstvolgende gemeenteraadsverkiezingen (in 2012) wel dichterbij wat betekent dat de lokale besturen in 2011 en 2012 hun investeringsinspanningen normaliter zullen verhogen.

De prijzen die de aannemers voor hun werk kunnen aanrekenen, zijn nog altijd niet goed. 26% zegt dat deze zelfs verslechterd zijn. Slechts 52% van de bouwbedrijven geeft aan dat de huidige prijzen winstgevend zijn (d.i. voor werken die ze nu aan het uitvoeren zijn). Voor de nabije toekomst verwacht 18% een stijging van de prijzen. Een op drie is wel optimistisch en verwacht dat zijn of haar rendabiliteit zal toenemen zodra de economie daadwerkelijk herneemt.
Ondertussen kampt 35% van de bouwbedrijven met meer laattijdige betalingen en ervaart 34% meer oneerlijke concurrentie. Dat zijn er veel maar toch minder dan in het vorige kwartaal toen 43% meer slechte betalers en 57% een fellere concurrentiestrijd ervoeren. Een duidelijk teken dat er verbetering is. Een nog betere conjunctuur zal hopelijk binnenkort zorgen voor een verzachting van de concurrentiestrijd, een normalisatie van de prijzen en een snellere inning van de facturen.

De werkgelegenheid in de bouwsector heeft tijdens de crisis goed standgehouden. Door het systeem van de tijdelijke werkloosheid en in de wetenschap dat goede vaklui schaars zijn en daarom alleen ontslagen worden als het echt niet anders kan. Ook in het voorbije kwartaal hebben de meeste bouwbedrijven hun personeelsbestand op peil weten te houden. 16% heeft zelfs aangeworven. In de toekomst denkt 27% een of meer extra werkkrachten aan te nemen. Wanneer de economie verder aantrekt, zal het tekort aan goede vaklui weer snel erg nijpend zijn.

Ondertussen is ook de tevredenheid van de bouwbedrijven met de economie in het algemeen en met het eigen bouwbedrijf in het bijzonder toegenomen. Dit mag dan nog een subjectief aanvoelen zijn, het is opnieuw een signaal dat de optimisten eindelijk het aantal pessimisten overtreffen.