Bouwunie vraagt de regering om de strijd tegen de oneerlijke concurrentie op te voeren en het lagere btw-tarief van 6%, zowel voor de renovatie van woningen als voor de sloop en heropbouw van een woning, definitief te maken.
42% van de Vlaamse bouwkmo’s heeft nu meer werk dan in het eerste kwartaal van het jaar. 23% verwacht nog eens een toename in het werkvolume van de zomermaanden. Tezelfdertijd heeft 19% nu minder opdrachten en verwacht een op vijf in de volgende drie maanden minder werk te hebben. Deze scores zijn beduidend beter dan die van het eerste kwartaal van 2010. De combinatie van het slechte winterweer met de nasleep van de crisis zorgde toen voor een scherpe terugval van de activiteit. De toename van het aantal opdrachten ligt zelfs hoger dan wat de bouwbedrijven in maart verwachtten en is vooral toe te schrijven aan de relancemaatregelen voor de bouw. Op iets langere termijn kondigen zich wel serieuze problemen aan.
Door het stopzetten van de btw-maatregelen uit het federale relanceplan gaat de woningbouw een echte dip tegemoet. De lagere btw op een schijf van 50.000 euro voor de bouw van een nieuwe woning en het verlaagde btw-tarief voor sloop en heropbouw in heel België hebben de bouwsector ondersteund tijdens de crisis. Heel wat bouwlustigen hebben hun bouwplannen versneld. Het einde van deze maatregelen betekent echter ook het einde van de stimuli. Nieuwe klanten nemen dus hun tijd om een bestelling te doen. Ook de bedrijven wachten de economische heropleving af. Pas wanneer het ondernemersvertrouwen groeit en het herstel een stabiel karakter heeft, zullen de bedrijfsinvesteringen aantrekken. Dit weerspiegelt zich in de orderboekjes.
65% van de bouwbedrijven heeft nog voor minstens drie maanden werk, maar bij het gros loopt het orderboekje niet verder dan een half jaar. Slechts 8% van de ondervraagde bouwbedrijven heeft werk voor meer dan 9 maanden. Deze percentages zijn min of meer gelijk aan die van de vorige twee kwartalen wat betekent dat we echt nog niet van een heropleving kunnen spreken. Daarvoor zouden de vooruitzichten ook op langere termijn veel positiever moeten zijn.
De prijzen die de aannemers voor hun werk kunnen aanrekenen, zijn nog altijd niet goed. 28% zegt dat deze zelfs verslechterd zijn. Dit is een iets lager percentage dan in het begin van het jaar, wat op een lichte verbetering of stabilisatie wijst maar toch nog ruim onvoldoende is om al enig spoor van normalisatie te ontwaren. Slechts 54% van de bouwbedrijven geeft aan dat de huidige prijzen winstgevend zijn (d.i. voor werken die ze nu aan het uitvoeren zijn). Voor de nabije toekomst verwacht 26% een verdere daling van de prijzen (d.i. voor werken waarvoor ze nu prijs opmaken). Slechts 14% verwacht een stijging van de prijzen in de komende maanden.
Ondertussen kampt 43% van de bouwbedrijven met meer laattijdige betalingen en ervaart 57% meer oneerlijke concurrentie. Ook op dit vlak kunnen we dus nog niet van een verbetering of heropleving spreken.
De tewerkstellingscijfers ogen positiever. De meeste bouwbedrijven spreken van jobbehoud. 11% heeft in het voorbije kwartaal personeel moeten ontslaan. In de toekomst denkt 25% een of meer extra werkkrachten aan te nemen. Dit percentage steekt schril af tegen de 8% van het vorige kwartaal en wijst op een minder groot pessimisme en hangt uiteraard samen met het hogere actuele activiteitsvolume. Wanneer de economie echt heropleeft, zal het tekort aan goede vaklui (zeker als ze opgeleid zijn én ervaring hebben) weer snel erg nijpend zijn.
43% van de ondervraagde aannemers is zeer ontevreden over de algemene economische situatie. Dit is iets minder dan in het vorige kwartaal (50%) maar toch nog erg veel in vergelijking met de cijfers van voor de crisis toen Bouwunie nog 85% tevredenen noteerde. Ook over het eigen bedrijf zijn de bouwondernemers nog altijd minder enthousiast dan in pre-crisis-periodes. 55% zegt duidelijk nog geen verbetering van het economische klimaat te voelen. Volgens 15% is het even beter geweest, maar gaat het nu opnieuw slechter.
Om de bouw te ondersteunen, d.i. het jobbehoud in de sector te verzekeren én het bouwen betaalbaar te houden voor de bevolking, vraagt Bouwunie de regering om de strijd tegen het zwartwerk en de oneerlijke concurrentie op te voeren, en om de btw-maatregelen die de bouwsector de jongste maanden duidelijk op de been hebben gehouden, te behouden.
Het gaat in de eerste plaats om het definitief maken van het verlaagde btw-tarief van 6% i.p.v. 21% voor renovatiewerken aan woningen van 5 tot 15 jaar oud. Deze maatregel loopt zonder actie van de regering af op 31 december 2010. Dit lagere btw-tarief is ondertussen al 10 jaar van toepassing waardoor eigenaars er echt wel op rekenen. Een nieuwe woning is een serieuze investering en de lagere btw maakt het mogelijk om enkele jaren na de start de eerste noodzakelijke onderhoudswerken uit te voeren, zoals bv. schilder-, sanitaire of isolatiewerken. Bovendien stimuleert het lagere btw-tarief de modernisering van het woningenpark en de aanpassing van bestaande woningen aan de huidige en toekomstige energieprestatieregels. Er is immers, ook bij woningen van 5 tot 15 jaar oud, heel wat potentieel om energie te besparen. De EPB-regelgeving is nog heel recent. De vroeger geldende isolatie-eisen lagen veel lager. Ook in de toekomst zal het verder energiezuinig maken van het bestaande gebouwenpatrimonium belangrijk blijven, gezien de sterke evoluties op dat vlak, zowel in de wetgeving (strenger wordende EPB-regelgeving) als in de markt (stijgende energieprijzen, groeiend bewustzijn). Tot slot is de bouwsector nog lang niet uit de economische crisis. Het niet-verlengen van de btw-verlaging zou een ramp betekenen voor de economische activiteit. Deze maatregel heeft bovendien duidelijk z’n nut bewezen in de strijd tegen het zwartwerk wat een niet-verlenging wel erg onverteerbaar zou maken en de federale financiën verder zou aantasten.
Daarnaast vraagt Bouwunie om zeker ook het verlaagde btw-tarief van 6% bij vernieuwbouw na sloopwerken te veralgemenen tot het volledige Belgische grondgebied. Dit tarief is altijd van toepassing voor de afbraak en heropbouw van een woning in een van de 32 kernsteden, en tijdelijk - via het relanceplan en dus tot het einde van het jaar met een vóór 1 april ingediende bouwvergunning - ook in de rest van België. Het gaat hier eigenlijk om doorgedreven renovatie. Heel wat panden zijn van slechte kwaliteit en/of onaangepast voor moderne bewoning. Deze panden (gedeeltelijk of helemaal) afbreken en vervangen door een moderne, comfortabele en energiezuinige woning verdient ondersteuning. Herbouw biedt heel wat energiebesparingspotentieel, meer en aan een lagere meerkost dan bij renovatie. Herbouw vermijdt ook het risico op bouwfysische schade zoals condensatieproblemen of een slechte binnenluchtkwaliteit. Ondertussen zijn de bouwgrondprijzen de jongste jaren dermate gestegen dat een “recyclage” van bouwgronden erg interessant is. Een verlaagd btw-tarief voor sloop en heropbouw is dus een sleutelmaatregel bij het verhogen van de betaalbaarheid van de woningbouw en het opkrikken van de kwaliteit van ons woningenbestand.
