Bouwberoepen staan voor grote uitdagingen

De bouw verkeert in zwaar weer en is aan veel verandering onderhevig. De economische crisis heeft de bouwproductie sterk doen dalen met alle gevolgen van dien. Daarnaast lijkt het begrip duurzaamheid in deze turbulente tijden vaste voet aan de grond te krijgen en heeft dit onderwerp veel impact op de bouwsector. Dit geldt ook voor de alsmaar strenger wordende wet- en regelgeving, arbo regelgeving en prestatie-eisen van opdrachtgevers. Niet alleen de manier van bouwen zal hierop aangepast moeten worden, maar ook de manier van coördineren en uitvoeren zal hierdoor moeten veranderen. Is de bouwsector met zijn personeel wel goed voorbereid op al deze ontwikkelingen? USP Marketing Consultancy heeft in opdracht van Fundeon (het kennis- en adviescentrum voor het opleiden en ontwikkelen van personeel in de bouw en infra) en een aantal ondernemersorganisaties voor de gespecialiseerde aannemerij onderzoek gedaan naar de huidige werkzaamheden van de metselaar, voeger, gevelbehandelaar, dakdekker en tegelzetter. Daarnaast is onderzocht welke grote ontwikkelingen in de bouwsector invloed zullen hebben op deze beroepen. Dit onderzoek is uitgevoerd in het voorjaar van 2013 onder 519 werknemers en 254 werkgevers van bedrijven in de gespecialiseerde aannemerij.

Toekomstige ontwikkelingen in de bouwsector hebben merkbare invloed op bouwberoepen

Een belangrijke ontwikkeling voor werkgevers in de gespecialiseerde aannemerij is ketensamenwerking. Klanten wensen steeds meer ontzorgd te worden. Bouwbedrijven spelen hier al wel op in door het aanbieden van totaalconcepten of onderhoudscontracten. Vooral in de dakbedekkingsbranche worden steeds meer onderhoudscontracten aangeboden. Echter, totaalconcepten en onderhoudscontracten bieden meer garantie tot succes als bedrijven hun visies en strategieën hierop aanpassen en samenwerken met verschillende bouwpartners. Ketensamenwerking is dan ook een begrip dat niet meer weg te denken is in de bouwsector. De invloed hiervan op de bouwberoepen zal dus absoluut merkbaar zijn.

Zowel de vergrijzing als de groei van het aantal zzp'ers zijn een bedreiging voor de continuïteit van het vakmanschap van de bouwberoepen. Bouwbedrijven maken steeds meer gebruik van het werkaanbod van zzp'ers, hetzij door werk uit te besteden, hetzij door hen als tijdelijk personeel in dienst te nemen. Werkgevers geven in onzekere tijden de voorkeur aan het werken met een flexibele schil. Daarbij opgeteld is de instroom vanuit de opleidingen onvoldoende en lijkt een tekort aan kwalitatief bouwpersoneel onontkoombaar te zijn. In de rietbranche lijkt de vraag naar kwalitatief goed personeel minder urgent te zijn. De vergrijzing is voor deze branche namelijk een minder grote bedreiging omdat ervaren werknemers in de rietbranche langer in dienst worden gehouden.

Bovendien worden wet- en regelgeving, arbo regelgeving en eisen van opdrachtgevers aangaande duurzaamheidprestaties strenger. Dit leidt ertoe dat een bouwvakker in zijn dagelijkse werkzaamheden met veel eisen, wetten en regels te maken krijgt. Mede hierdoor worden nieuwe technologieën ontwikkeld die voor werknemers in de bouw nieuwe werkwijzen met zich meebrengen.

Flexibele schil staat continuïteit vakmanschap in de weg

Het gevolg van al deze ontwikkelingen is dat de behoefte aan kwalitatief vakbekwaam personeel hierdoor alleen maar nog meer wordt bevestigd. Voor alle bouwberoepen betekent dit dat ze voor grote uitdagingen staan. Want hoe kan de bouw in tijden van verduurzaming, vergrijzing, economische crisis en flexibilisering van de arbeidsmarkt de kwaliteit van vakmanschap waarborgen? De bouwsector maakt zich dus terecht zorgen over de continuïteit van het vakmanschap in de bouw. Vooral ook omdat de alsmaar groter wordende flexibele schil van bouwbedrijven de wens voor behoud van goed vakmanschap in de weg zit.