De problemen stapelen zich op in zowel de nieuwbouw- als renovatiesector. Het aantal bouwvergunningen in Vlaanderen is inmiddels ruim een vijfde lager dan het gemiddelde van de afgelopen vijf jaar. Renovatieprojecten beginnen ook stil te vallen. De driemaandelijkse Bouwbarometer van Bouwunie schetst een zorgwekkend beeld: een derde van de bouwbedrijven rapporteert minder werk dan in het vorige kwartaal, en een even groot deel verwacht dat de winstgevendheid verder zal afnemen.
Naast structurele uitdagingen, zoals lage marges en afnemende vraag, wijst Bouwunie ook op de rol van het hoge aantal starters in de sector. "Tijdens de coronaperiode hebben velen een eigen bouwbedrijf opgericht. Maar starters hebben vaak niet genoeg financiële reserves om moeilijke tijden zoals nu te doorstaan," aldus Waeytens.
Bovendien hekelt Bouwunie het gebrek aan regelgeving voor nieuwe bedrijven in de bouwsector. "Het is tegenwoordig veel te makkelijk om een bouwbedrijf op te richten, zonder dat je kennis van bedrijfsvoering of vakbekwaamheid hoeft aan te tonen. Maar zou jij je lot in handen leggen van een ongediplomeerde dokter?" vraagt Waeytens. Volgens hem zijn strengere eisen en betere voorbereiding voor starters cruciaal om de sector weerbaarder te maken.
Een gebrek aan kennis van bedrijfsbeheer en kostprijsberekening is een van de belangrijkste oorzaken van faillissementen in de bouwsector. Hoewel Bouwunie niet pleit voor een herinvoering van de Vestigingswet – die destijds ook niet perfect was – vindt de organisatie dat een basisniveau van beroeps- en bedrijfskennis een minimale vereiste zou moeten zijn om een bedrijf te mogen oprichten. "Bij een faillissement is niemand gebaat. Noch de ondernemer, noch de consument die vaak de gevolgen voelt, noch de staat. Allen dragen er de gevolgen van," stelt Jean-Pierre Waeytens.
Consumenten kunnen echter ook zelf veel doen om problemen te voorkomen, benadrukt Bouwunie. Zo is het belangrijk om een aannemer vooraf grondig te controleren voordat je ermee in zee gaat. Dit kan door te checken of er fiscale of sociale schulden zijn via checkinhoudingsplicht.be of door te kijken of het bedrijf in de Kruispuntbank van Ondernemingen (KBO) de juiste activiteiten heeft geregistreerd via Public Search KBO. Daarnaast is het altijd verstandig om referenties op te vragen.
Voor een volledig overzicht van tips verzamelt Bouwunie alle informatie op vinduwaannemer.be. Door deze stappen te volgen, kunnen consumenten zelf veel doen om mogelijke problemen in de bouw te vermijden.