Bouwsector vraagt 6% BTW-tarief voor modale woningen

De overheid verdient steeds meer aan vastgoed. Dit is duidelijk aan het daglicht gekomen bij de recente commotie rond de invoering van een BTW-tarief van 21% op de aankoop van gebouwen en bijbehorende gronden. Bovendien toont een recente studie aan dat de fiscale tegemoetkomingen achterblijven op de stijging van de vastgoedprijzen en gezinnen dus almaar minder ondersteunen in de aflossing van hun hypothecair krediet. Opdat doorsnee gezinnen zich nog een woning zouden kunnen veroorloven, dringt de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) aan op de invoering van een verlaagd BTW-tarief van 6% op de verwerving (zowel aankoop als bouw) van een modale woning of appartement met bijbehorende grond.

De maatregel die de VCB voorstelt, is eenvoudig en transparant en lost in zeer belangrijke mate het probleem op van de meerkost van een BTW-heffing op grond in vergelijking met het heffen van registratierechten. Tevens zullen op deze wijze alle kopers van een modale woning, of zij nu verworven wordt via het gesubsidieerde overheidskanaal of via de private markt, aan een zelfde BTW-tarief onderworpen worden.

In de sector van het gesubsidieerd wonen, met name voor woningen die verkocht worden door sociale huisvestingsmaatschappijen, bestaat reeds een BTW-tarief van 6%. Identieke woningen (qua volume, afwerkingsgraad, kwaliteit en comfort) die gebouwd en verkocht worden door de privésector, bleven vooralsnog verstoken van het verlaagde tarief. Hier betaalt de koper 21% BTW in plaats van 6% voor hetzelfde product. Maar de overgrote meerderheid van de Belgen koopt zijn eigen woning of appartement op de private markt en niet via gesubsidieerde overheidsinstellingen zoals OCMW’s of sociale huisvestingsmaatschappijen.

De budgettaire impact voor de overheid zal afhangen van de scope van de maatregel. De ‘modale woning’, die voor het verlaagde BTW-tarief van 6% in aanmerking zou komen, zal éénduidig moeten worden gedefinieerd. Uiteraard dient het te gaan om de toekomstige hoofdverblijfplaats van de koper of opdrachtgever. Logischerwijze zal de definitie van een modale woning ook gekoppeld worden aan een maximaal bedrag of aan oppervlaktebeperkingen.

In elk geval zal een verlaagd BTW-tarief voor alle modale woningen en appartementen belangrijke terugverdieneffecten teweegbrengen door de realisatie van een hoger volume woningen (door de betaalbaarheidgrens te verlagen vinden mensen sneller hun weg naar een eigen woning), een hogere tewerkstelling en het terugdringen van zwartwerk (dat mede floreert door het hoge BTW-tarief van 21%).

Het stimuleren van de toegang tot een eigen woning moet in een sociale welvaartstaat een prioritair beleidspunt zijn. Ervoor zorgen dat wonen betaalbaar blijft, is een wezenlijk onderdeel van het sociaal beleid van de overheid. De Europese Unie staat de lidstaten toe een verlaagd BTW-tarief te hanteren voor huisvesting, zowel bij de aankoop als bij de bouw van een nieuwe woning, zoals blijkt uit bijlage III punt 10 van de BTW-richtlijn. Verschillende EU-lidstaten hebben van deze mogelijkheid gebruik gemaakt (Luxemburg 3%, Polen 7%,..). In andere landen (Engeland, Duitsland�) bestaat zelfs een nultarief.

Studies wijzen uit dat momenteel ruim de helft van de kostprijs voor het verwerven van een woning met grond of een appartement terugvloeit naar de overheid onder de vorm van belastingen en sociale bijdragen. Vandaag krijgt de koper voor amper de helft van de prijs een reële tegenwaarde. Door dit buitensporige overheidsbeslag komt de betaalbaarheid van wonen onder druk te staan. Een verlaagd BTW-tarief op de verwerving van elke modale woongelegenheid moet hieraan een einde stellen.