CO2-niveau geregeld te hoog in Antwerpse klaslokalen, zelfs met ramen open

De voorbije weken onderzocht het Antwerpse bedrijf Atmosafe de binnenluchtkwaliteit in enkele klaslokalen van 6 basisscholen in de regio. Onder meer de CO2-concentratie in een ruimte is mee bepalend voor de overdracht van het Coronavirus. Maar ook een hele reeks andere parameters heeft daar een invloed op. Het onderzoek dat Atmosafe uitvoerde, leverde enkele opvallende resultaten op. Zo werd in 15 % van de tijd een CO2-niveau gemeten boven de ideale waarde van 900 ppm en dat zelfs met de ramen open.

Het onderzoek startte op met de heropening van de scholen na de Krokusvakantie. In totaal werkten 6 basisscholen in de regio Antwerpen mee: Sint-Petrus in Kruibeke, De Linde in Deurne, Sint-Martinus in Burcht, Mater Dei in Gooreind, Vrije Basisoefenschool in Wijnegem en Het Hinkelpad in Berchem. Per school werden telkens 1 kleuterklas en 1 klas van het lager onderwijs geselecteerd om de luchtkwaliteit in die lokalen te meten.

“Daar zaten verschillende soorten klassen tussen, zowel in een oud gebouw bijvoorbeeld als meer recente lokalen. Het onderzoek was bedoeld om de algemene situatie in kaart te brengen en om te ontdekken welke parameters belangrijk zijn om in het oog te houden. De scholen waren uiteraard heel geïnteresseerd in de resultaten om zo concreet te weten wat ze aan de luchtkwaliteit kunnen verbeteren”, legt Laurent Van Raemdonck van Atmosafe uit.

Reeks paramaters

School per school plaatste Atmosafe telkens op vrijdag een meettoestel in de aangeduide klassen. Dat bleef staan tot de vrijdag er op. In alle lokalen was er wel enige vorm van ventilatie aanwezig. Het onderzoek gebeurde aan de hand van volgende parameters: temperatuur, luchtvochtigheid, koolstofdioxide (CO2), koolstofmonoxide, stikstofdioxide, ozon, fijn stof en vluchtige organische componenten. Naargelang hun concentraties beïnvloeden zij in meer of mindere mate het verdedigingsmechanisme tegen infecties, de werking van het immuunsysteem en de overdracht van het Coronavirus.

In de onderzochte klaslokalen steeg de CO2-concentratie meer dan eens boven de ideale waarde. Vanaf 900 ppm kan er al concentratieverlies optreden. Onder 1200 ppm wordt als aanbevolen grenswaarde vooropgesteld. In een aantal scholen werden die niveaus toch regelmatig overschreden, maar niet de hele tijd. In 15% van de tijd, als de kinderen in het lokaal waren, steeg het CO2-niveau boven 900 ppm. In 5% van de tijd zelfs boven 1200 ppm.

Concentraties fijn stof

Opmerkelijk zijn ook de hoge concentraties fijn stof die geregeld werden gemeten, wat dan weer samenhangt met het hoge niveau van stikstofdioxide. Hier is een duidelijk verband met de uitstoot door het verkeer in de nabijheid van de scholen. Via de openstaande ramen bedoeld voor meer ventilatie in de klassen is het voorbijrijdend verkeer dan weer nadelig voor de luchtkwaliteit.

De onderzoekers van Atmosafe stelden vast dat het overal te koud was in de klaslokalen, namelijk onder 20° C (aanbevolen richtlijn). De luchtvochtigheid stond overal op punt door de open ramen. De chemische verontreiniging viel in alle lokalen goed mee en kwam niet boven de interventiewaarde uit. Onder meer solvents in gels en ontsmettingsmiddelen en monoterpenen in schoonmaakproducten kunnen een nadelig effect hebben op de luchtkwaliteit. Maar de invloed van dergelijke componenten was overal acceptabel.

Invloed van verkeer

“De ramen open zetten in klaslokalen helpt zeker tegen CO2. De uitstoot van onder meer fijn stof door voorbijrijdend verkeer is dan weer niet gezond en nam soms extreme waarden aan. Zelfs met de ramen open steeg in 15% van de tijd het CO2-niveau boven 900 ppm. Maar wat zal het effect dan wel niet zijn als we na de coronacrisis de ramen terug meer gesloten zullen houden? Dat aspect moet toch zeker goed opgevolgd worden”, vat Peter Boodts van Atmosafe in grote lijnen samen.

“Een oplossing kan zijn om de ramen te openen langs de kant weg van het verkeer. Een alternatief is om de ramen niet meer open te zetten en een degelijk ventilatiesysteem te voorzien. Hier kunnen we een parallel trekken met kantoorgebouwen die doorgaans uitgerust zijn met ventilatiesystemen. Maar dat veronderstelt wel een bepaalde investering voor de scholen. Trouwens in 5 van de 12 klassen was mechanische ventilatie aanwezig. Ondanks die systemen stonden de ramen in alle scholen open volgens de coronarichtlijnen.”

Ook nog in middelbare scholen

Atmosafe is van plan om vanaf het najaar ook een gelijkaardig onderzoek te doen naar de binnenluchtkwaliteit in middelbare scholen. De basisscholen die nu meewerkten aan het onderzoek, kunnen met de meetresultaten aan de slag gaan om te kijken wat er eventueel al met kleine ingrepen verbeterd kan worden.

Atmosafe is gespecialiseerd in het meten en verbeteren van de luchtkwaliteit in kantoren, productiehallen, magazijnen, scholen, zorginstellingen en woningen. Het bedrijf heeft momenteel 19 medewerkers in dienst.