Paul Van Tigchelt, minister van Justitie: “De renovatie van de Ieperse gevangenis betekent betere werkomstandigheden voor het personeel en een serieuze opwaardering van de leefomstandigheden van gedetineerden. Dat komt hun rehabilitatie, de werking van de West-Vlaamse justitie en de veiligheid van de samenleving ten goede. Dankzij de nieuwe verdiepingen is er bovendien meer capaciteit in de strijd tegen overbevolking. Het is bovendien de derde gevangenis van het land waar we detentiebegeleiders inzetten, zodat we gedetineerden vanaf de eerste dag bijstaan om hun leven opnieuw in handen te nemen en zich voor te bereiden op een succesvolle re-integratie na strafeinde. Wie zich geroepen voelt voor een job bij het gevangeniswezen, kan terecht op werkenbijjustitie.be.”
Mathieu Michel, staatssecretaris van de Regie der Gebouwen: "We staan voor een echte uitdaging die we onmiddellijk moeten aangaan: aan de ene kant moeten we al onze energie steken in het bestrijden van overbevolking en recidive in gevangenissen, en aan de andere kant moeten we zorgen voor aanvaardbare en humane werk- en detentieomstandigheden. Dit is vanaf het begin duidelijk mijn prioriteit geweest bij de Regie der Gebouwen. Het bewijs is er, met de inhuldiging van de gevangenis van Ieper. Dit is een belangrijk engagement voor humane detentie- en interneringsomstandigheden. Door te investeren in de modernisering van onze gevangenisinfrastructuur, versterken we onze inzet voor rehabilitatie en sociale re-integratie. Deze uitbreiding vergroot de capaciteit van de gevangenis met iets meer dan 50 plaatsen. In dit mooie renovatieproject zullen de energieprestaties van het complex worden geoptimaliseerd, wat eens te meer ons streven naar milieuduurzaamheid weerspiegelt. Ik wil iedereen bedanken die heeft bijgedragen aan dit mooie project, van het gevangenispersoneel tot de aannemers, de experts en de Regie der Gebouwen. We werken samen aan een menselijker gevangeniswezen dat resoluut gericht is op de toekomst. Het is met grote overtuiging dat ik de missie wil voortzetten om te zorgen voor een rechtvaardige rechtspraak die een omgeving creëert die bevorderlijk is voor rehabilitatie. Dit alles moet gebeuren in samenwerking met het personeel dat dagelijks in onze gevangenissen werkt en dat moet kunnen profiteren van een gunstige omgeving om in goede omstandigheden te kunnen werken."
Meer eenpersoonscellen en betere leef- en werkomstandigheden
Het grootste cellenblok van de gevangenis, dat bestond uit één bouwlaag, werd volledig gerenoveerd en er werden twee extra verdiepingen bijgebouwd (zie foto hieronder).
In het andere cellenblok van de gevangenis werden op de 1ste en 2de verdieping de bestaande cellen grondig gerenoveerd (zie foto hieronder).
Er werd een doorgang gemaakt tussen beide cellenblokken, waardoor deze voortaan met elkaar verbonden zijn.
Ook de leefomstandigheden voor de gedetineerden zijn aanzienlijk verbeterd, want in tegenstelling tot vroeger, zijn alle cellen nu voorzien van een afgesloten ruimte met toilet en lavabo. De meeste cellen beschikken bovendien over een douche. Zes cellen zijn aangepast voor personen met een beperkte mobiliteit.
De capaciteit van de gevangenis is nu sterk uitgebreid. Vroeger waren er 55 cellen die omgevormd waren tot tweepersoonscellen om plaats te kunnen bieden aan 110 gedetineerden. Nu zijn er meer eenpersoonscellen voorzien en is de capaciteit uitgebreid tot 169 gedetineerden.
De werken vonden plaats tussen april 2022 en november 2023.
Betere energieprestaties: isolatie, zonnepanelen en warmtekrachtkoppeling
De uitgevoerde werken betekenen ook een verbetering van de energieprestaties van het gebouwencomplex.Zo werd het buitenschrijnwerk van beide cellenblokken vernieuwd. De gevel van het grootste cellenblok werd geïsoleerd en de 2 nieuwe bouwlagen voldoen aan de huidige isolatienormen. Op het dak werden 80 fotovoltaïsche panelen voorzien.
Ook de elektriciteit en HVAC-installaties in de cellengedeeltes werden vernieuwd en vervangen door energiezuinige installaties.
Er werd een warmtekrachtkoppelingsinstallatie voorzien die zowel elektriciteit als warmte (voor het sanitair water en de centrale verwarming) opwekt.
Laatste renovatiefase afgerond
De gevangenis van Ieper dateert van 1876. Ze werd vernield tijdens de Eerste Wereldoorlog en heropgebouwd in 1921.De werken die nu zijn afgerond, betreffen de vierde en laatste fase van het masterplan om de gevangenis van Ieper te renoveren en uit te breiden.
De vorige drie fasen werden uitgevoerd tussen 2005 en 2013. Hierbij werd een nieuwe wandelkoer ingericht en een nieuw inkomgebouw opgetrokken, evenals een nieuwbouw met bezoekerscomplex, kantoren en een keuken. Ook de kantoren op de benedenverdieping van het hoofdgebouw werden gerenoveerd.
Naar een zinvollere detentie
Tijdens de hele duur van de werken was de gevangenis van Ieper gesloten en verbleven de gedetineerden in andere gevangenissen. Vanaf begin 2024 wordt de Ieperse gevangenis opnieuw in gebruik genomen.Net zoals bij de nieuwe gevangenissen van Haren en Dendermonde, wordt hier de klassieke functie van penitentiair bewakingsassistent vervangen door “detentiebegeleiders” – die toezicht houden op de gedetineerden, hen begeleiden en ondersteunen bij de voorbereiding op hun herintegratie in de maatschappij - en “veiligheidsassistenten”, die instaan voor de bewaking en beveiliging.
Om extra personeel voor de gevangenis van Ieper aan te werven, werden er in oktober en november 2023 jobdagen georganiseerd, die op heel wat belangstelling konden rekenen.
Technische fiche
Eigenaar: Belgische staatBouwheer: Regie der Gebouwen
Studiebureau: asa-Detoo THV
Eindgebruiker: Federale Overheidsdienst (FOD) Justitie
Duurtijd van de werken: april 2022 – november 2023
Kostprijs van de werken: ongeveer 11,3 miljoen euro (inclusief btw)
Aannemer: NV Artes Depret
