De Tornado: een nieuw architectonisch icoon aan de skyline van Rotterdam

Aan de skyline van Rotterdam verrijst een nieuw icoon: de Tornado van FENIX. De Tornado is ontworpen door MAD Architects en is een trap, een kunstwerk, en een belevenis ineen. De complexe stalen constructie met 297 roestvaststalen panelen aan de buitenzijde is volop in uitvoering. De houten binnenkant is minstens zo uitdagend: momenteel worden er 336 op maat gemaakte traptreden geïnstalleerd voor de 550 meter lange trap.

Artist impression van uitkijkpunt van de Tornado / MAD Architects

De Tornado

De Tornado is na opening in 2025 zowel binnen als buiten het museumgebouw de blikvanger van FENIX. Het architectonische hoogstandje van het Chinese MAD Architects is een trap, een kunstwerk en een belevenis ineen. Het ontwerp van de Tornado bestaat uit twee trappen die in elkaar draaien als een helix en uit het zorgvuldig gerestaureerde havenpand omhoog wervelen naar het toekomstige uitzichtplatform op 24 meter hoogte. De Tornado staat symbool voor het centrale thema van FENIX: migratie. Op weg naar het uitzichtpunt kunnen bezoekers halverwege de klim van trap wisselen en zo zelf hun weg naar boven bepalen, zoals mensen ook tijdens een reis hun pad kiezen. Een ervaring waarbij bezoekers worden getrakteerd op steeds wisselende uitzichten op de stad.

Trap van de Tornado tijdens werkzaamheden. Fotograaf Frank Hanswijk

Staaltje engineering

De bouw van de Tornado is een complex proces waar door meerdere partijen aan wordt gewerkt en wat in verschillende delen plaats vindt. Engineers van onder andere de firma’s IMd Raadgevende Ingenieurs, CSM, CIG en EGM architecten hebben vanaf de eerste schets van MAD Architects in 2018 non-stop getekend en gerekend aan de constructie. Deze is zo complex omdat de Tornado volledig los staat van het monumentale pakhuis. Het was een uitdaging om met zo min mogelijk steunpunten te werken. Het gewenste resultaat is bereikt, want de Tornado lijkt te zweven. Verder is de vorm ingewikkeld: nergens is iets hetzelfde. Het stalen spaceframe werd het afgelopen jaar opgebouwd in de loods door CSM, een bedrijf dat wereldwijd complexe gebouwen, bruggen en achtbanen realiseert. Spectaculair was de 22 meter hoge en negentig ton wegende liftkern die in februari 2022 in één dag in het pand werd gehesen.

Waar de buitenzijde bedekt is met roestvaststaal is de binnenzijde van de Tornado met hout afgewerkt. Dat sluit, passend bij FENIX, aan bij het gevoel aan boord te stappen van een schip en op reis te gaan. Om de binnenkant van de Tornado-trap te realiseren zocht het Rotterdamse bedrijf Woodwave de samenwerking met architect Folkert van Hagen van Group A Architecten. Door de organische vormen van de trappen en om het patroon natuurlijk te laten verlopen zijn er bijvoorbeeld 10.000 unieke houten planken nodig voor de zijkanten en de 336 traptreden. Er is twee maanden fulltime gewerkt aan een speciaal software programma voor de machines, die nu vier maanden in gebruik zijn om het hout nauwkeurig te frezen.

3. FENIX Tornado waterfront, artist impression / MAD Architects

Over FENIX

FENIX is gevestigd in een historische havenloods uit 1923 die wordt getransformeerd tot een spectaculair museumgebouw. FENIX opent in 2025 en biedt dan ruimte aan culturele, culinaire en creatieve ontmoetingen, op dé plek van vertrek en aankomst. Waar miljoenen mensen vertrokken of van over de hele wereld aankwamen. Op de vlucht of de liefde achterna. Op zoek naar geluk of betere kansen. FENIX vertelt straks deze verhalen en laat zien dat migratie een tijdloos en universeel verschijnsel is. FENIX bouwt aan een internationale museumcollectie die (hedendaagse) kunst, fotografie, historische objecten en persoonlijke verhalen omvat. De Tornado is het hart van het museum en is het grootste kunstwerk uit de collectie van FENIX.