Rem Koolhaas, de Amerikaanse president, u en ik. We zitten allemaal dagelijks wel minstens even op het toilet. En toch lijkt de architectuur lange tijd weinig aandacht te hebben gehad voor wat misschien de meest prozaïsche aller ruimtes is. Vreemd eigenlijk, dat iets essentieels als het toilet zo lang werd weggestopt in achterafkamertjes. Tot nu, zo blijkt. Enkele architecten zijn opgestaan om het Water Closet eindelijk het design te geven waar het recht op heeft. Een bloemlezing.
Het wezenlijk basale van een toiletbezoek wordt waarschijnlijk nergens zo concreet vormgegeven als in Lofoten, een onherbergzame eilandengroep in het uiterste noorden van Noorwegen. Architectenbureau Manthey Kula bouwde er een openbaar toilet op de plek waar het vorige door de snoeiharde Arctische wind werd weggeblazen. Een zware constructie van gelast cortenstaal op een betonnen fundering zorgt er dan ook voor dat dit geen tweede keer zal gebeuren. Het bureau vatte bovendien het idee op om passanten die zich wagen op de route die langs het toilet loopt, heel kort de ruwe natuurlijke context te doen vergeten.
De omgeving wordt totaal aan het zicht onttrokken door blinde betonnen muren die het roestvrije sanitair dragen. Enkel de ingebouwde glazen panelen in het plafond laten toe om even richting hemel te turen. Of in de woorden van de architecten van Manthey Kula: ‘Het toilet werd ontworpen om een pauze in te lassen voor de dramatische indrukken uit de omringende natuur. We wilden in feite zintuiglijke ervaringen van een erg verschillende intensiteit met mekaar confronteren.’
Constante gedaanteverandering
Minstens even boeiend is het opvallend frisse ontwerp van Gramazio en Kohler in het grijze Zwitserse Uster. Het grondplan mag dan klassiek zijn, de structuur van de buitenwand maakt een korte (sanitaire) stop ter plekke de moeite waard. Het virtuoze design bestaat uit een huid van 295 met de hand gevouwen aluminium stroken, die binnen eenzelfde groentint toch verschillende gradaties hebben. Op die manier lijkt de op het eerste zicht uniforme oppervlakte onder invloed van zonlicht en schaduw constant van gedaante te veranderen.
Lees verder op Architectura
Meer over Architectuur
- Bouw & Wonen Partners:
