Het Kabinet pakt het belangrijkste knelpunt met de grootste maatschappelijke impact echter niet aan: de inzakkende woningbouwproductie. Dat is een gemiste kans, omdat veel werkgelegenheid verloren dreigt te gaan, de mogelijkheid niet wordt benut om de economie langs die weg impulsen te geven en een forse achterstand wordt opgelopen bij het voorzien in de woningbehoefte.
Versnellen van investeringen
Bouwend Nederland vindt het verstandig dat het Kabinet een aantal geplande projecten, zoals de aanleg en onderhoud van wegen, bruggen en scholen, versneld uitvoert en daarvoor ruim € 1 miljard vrijmaakt. Gemeenten en provincies hadden dergelijke maatregelen al aangekondigd voor € 1,5 miljard. Bouwend Nederland mist bij het Kabinet versnelde investeringen in majeure bouwprojecten zoals het Station Amsterdam-Zuid, de A2 Traverse bij Maastricht of de Afsluitdijk. Wel is zij positief gestemd dat het Kabinet de mogelijkheden gaat verkennen om institutionele beleggers te betrekken bij investeringen in o.a. infrastructuur; Bouwend Nederland acht publiek-private samenwerking van groot belang om dergelijke projecten tot uitvoering te brengen.
Verder is de afschaffing van de vliegtax bevorderend voor de (bouw)bedrijvigheid rond Schiphol.
Positief is verder dat het Kabinet versneld investeert in stadsvernieuwing (ISV/BLS) en monumenten en daarvoor € 400 miljoen reserveert. Dat is echter volstrekt onvoldoende om de komende jaren de door het rijk beoogde woningbouwaantallen te halen.
Het Kabinet steekt € 320 miljoen in het stimuleren van energiebesparende maatregelen, maar verzuimt vooralsnog om met een laag BTW-tarief de doelstellingen op dit terrein een extra impuls te geven. En dus is Bouwend Nederland benieuwd hoe aan die voornemens nadere invulling wordt gegeven.
Het Kabinet investeert € 130 miljoen in het Deltaprogramma, waarmee uitvoering wordt gegeven aan het advies van de Deltacommissie en investeert € 160 miljoen in windparken op zee; beide maatschappelijk belangrijke investeringen. En vanaf 2020 reserveert het kabinet ook tenminste 1 miljard per jaar in het Deltafonds.
Tot slot biedt de toezegging over versnelling van procedures met een crisis- en herstelwet nieuw perspectief voor een snellere bouwproductie. Bouwend Nederland is benieuwd naar de uitwerking van het voorstel.
Inzakken woningbouwproductie
De overheid wil jaarlijks 80.000 nieuwe woningen om in de woningbehoefte te voorzien. Door de kredietcrisis blijft de realisatie daarvan ver achter. Zonder aanvullende maatregelen komt de woningbouwproductie in 2011 ruim onder de 60.000 woningen uit. Inclusief de architecten, toeleveranciers, woninginrichters, hoveniers en vele anderen leidt die productieafname tot een verlies aan werkgelegenheid van naar schatting 40.000 arbeidsjaren.
Het Kabinet laat na de markt voor nieuwbouwwoningen een vraagimpuls te geven met betere garanties (verhogen NHG) of fiscale maatregelen (lagere btw, overdrachtsbelasting), waarmee vooral starters en doorstromers een steun in de rug zouden krijgen. De bouw van niet-gesubsidieerde woningen is de financiële kurk voor realisatie van goedkopere huur- en koopwoningen, en in het kader van de gebiedsontwikkeling ook van investeringen in de kwaliteit van de openbare ruimte en het niveau van voorzieningen.
De provincies hebben het overeind houden van woningbouwprojecten een veel hogere urgentie toegekend. Regionaal en lokaal worden plannen uitgewerkt met provinciale (en gemeentelijke) middelen. Bouwend Nederland doet een beroep op het Kabinet om snel met de provincies in overleg te treden ter bevordering van de uitwisseling van ideeën over de aanpak. Zo hoeft niet elke provincie vanaf ‘nul’ eigen plannen te bedenken. Tegelijk kan worden nagegaan hoe het Kabinet provincies kan faciliteren (via garantstellingen, fiscale faciliteiten, een landelijke achtervang voor een eventuele aankoopgarantie van bestaande woningen en dergelijke) bij de realisatie van die plannen.
