In 2003 en 2004 worden recordwinsten geboekt, maar de Griekse aannemerij is doodsbenauwd voor het gapende gat na de Spelen. Met langlopende BOT-projecten (build operate transfer) hoopt aannemer Michaniki dan ook aan het werk te blijven.
Als topvijf-aannemer hebben de Olympische Spelen het Griekse Michaniki geen windeieren gelegd. Hij bouwde het perscentrum, de basketbalhal, een flink deel van het Olympisch dorp en diverse stukken ringweg inclusief bruggen en viaducten. Op dit moment werken tweeduizend mensen voor het bedrijf; tweemaal zoveel als in 2001.
“Maar wat gebeurt er na augustus?” stelt George Vrachnis de vraag, die zoveel Griekse aannemers angstvallig voor zich uit schuiven. Iedereen is bang voor het grote gat dat gaapt na de Olympische Spelen. Het land is dan nagenoeg failliet, dus er is geen geld meer voor bouwwerken. Druk bezig om hun strakke deadlines te halen gunt niemand zich de tijd die vraag te stellen.
“Wij stellen die vraag nadrukkelijk wel”, aldus de investment relations manager Vrachnis. “En we hebben ook al een passend antwoord: langlopende BOT-projecten waarbij in consortia grote stukken weg worden verbreed, zodat ze deel kunnen uitmaken van het Europese snelwegennetwerk.”
Aangezien de overheid blut is en de EU slechts voor eenderde subsidieert moet de investering worden terugverdiend door tolheffing. Vijfentwintig jaar lang zijn de revenuen voor de bouw- en beheerscombinatie. “Zelffinancierende projecten” noemt Vrachnis ze daarom wel.
Momenteel loopt de aanbesteding van zeven van zulke trajecten met elk een lengte van zo’n 300 kilometer. In consortia met Spaanse aannemers en grote financiers dingt Michaniki naar drie van dergelijke contracten; het maximum dat door de overheid is toegestaan.
Parkeergarage
Michaniki heeft volgens Vrachnis goede ervaringen met BOT-projecten. Het bedrijf was in 1996 het eerste in Griekenland dat op die manier een project van de grond kreeg: een ondergrondse parkeergarage voor 700 auto’s in het centrum van Athene. Met de bouw was 5 miljoen euro gemoeid, terwijl de exploitatie tot op dit moment al 8 miljoen euro opleverde. En dan zijn er nog zo’n 20 lucratieve exploitatiejaren te gaan, voorspelt Vrachnis, terwijl de kosten marginaal zijn. Er werken namelijk slechts drie mensen in de garage.
Sindsdien volgden meer projecten. Niet allemaal zo succesvol misschien. Een opmerkelijke stap was de ontwikkeling van een begraafplaats bij de Atheense haven Piraeus, met plek voor 8400 graven. Michaniki is tot nog toe de enige aannemer die in die bijzondere tak van projectontwikkeling is gestapt en Vrachnis verheelt niet dat de onderneming zich wel driemaal zal beraden om dat nog een keer te doen. Grootste probleem is dat de Grieks-orthodoxe kerk niet meewerkt. Die weigert vooralsnog de kleine begraafplaatsjes rond de kerken te sluiten, zoals volgens Europees milieubeleid eigenlijk zou moeten.
De kwestie ligt heel gevoelig, maar het gevolg is wel dat Michaniki nog met 6600 onverkochte graven in zijn maag zit. Daardoor is ook de exploitatie van de bloemenkioskjes en cafeetjes op het terrein veel minder interessant dan gedacht. Ooit zal het tij wel keren is de verwachting, maar tot nu toe blijven de revenuen ruim beneden de prognoses.
Centrale
Veelbelovender in dat opzicht zijn de stappen op de energiemarkt. Met de liberalisering daarvan beproeven meerdere Griekse aannemers hun geluk. Michaniki heeft ervaring met de bouw van waterkrachtcentrales en heeft nu alle vergunningen rond voor de bouw van een eigen 94 megawatt centrale aan de Arathos-rivier; een investering van 147 miljoen euro.
Daarmee hoopt het bedrijf vooral groene stroom over de grens te kunnen verkopen, via een onderzeese kabel naar Italië. De fiscale voordelen die veel Europese landen kennen voor groene stroom maken dat volgens Vrachnis interessant. Michaniki rekent op jaarlijkse inkomsten van 20 miljoen euro.
De omzet voor dit jaar zal de recordomzet van 2003 nog overtreffen, durft Vrachnis nu al te zeggen. Maar de meeste Griekse bouwers laten momenteel indrukwekkende groeicijfers zien. Tot 13 augustus barsten de orderportefeuilles uit. De vraag is vooral hoe de cijfers er in 2005 uitzien.
Als Michaniki straks bij de gunning een aantal BOT-contracten krijgt voor het opwaarderen van de snelwegen, ziet de toekomst er voorlopig weer goed uit, aldus de IR-manager. ”En als dan de verkiezingen van 7 maart ook nog eens een regeringswissel teweegbrengen, kunnen wij ons geluk helemaal niet op. Want in Griekenland is nu eenmaal alles verweven met de politiek en onder het bewind van de sociaal-democraten hebben wij het zwaar gehad.”
- Bouw & Wonen Partners:
