De steun- en herstelmaatregelen voor de sector stoelen op drie hoofdlijnen:
• Een fiscaal onderdeel dat gezinnen moet aanzetten tot investeren;
• Een versnelling van sommige overheidsinvesteringen;
• Het versterken van het werkkader van de bedrijven.
Deze maatregelen worden beknopt voorgesteld in de toelichtingen bij punten 1 tot 3 hieronder.
De Confederatie beklemtoont hoe belangrijk een snelle goedkeuring van het reglementaire kader voor de uitvoering van het relanceplan voor haar is. Het is immers belangrijk erop toe te zien dat de investeringsondersteunende maatregelen bij de rechthebbenden bekend raken en zo snel mogelijk kunnen worden uitgevoerd om het relanceplan zo efficiënt mogelijk te maken. In het bijzonder voor die maatregelen die in de tijd beperkt zijn.
1. Het fiscale onderdeel ter ondersteuning van investeringen door gezinnen
Vier fiscale maatregelen werden goedgekeurd om de vraag naar werken van gezinnen in het segment van de woningbouw te ondersteunen. Sommige daarvan mogen gecumuleerd worden.
Heffen van een verlaagd btw-tarief op nieuwbouw
Het verlaagde btw-tarief (6%) zal in 2009 gelden op een schijf van 50.000 € van de factuur voor het bouwen of verkopen van een nieuwbouwwoning.
Door de toepassing van het verlaagde tarief niet te beperken tot de “eerste” schijf van 50.000 € stelt het relanceplan gezinnen die in 2008 de bouw van hun woning hebben gestart en die nog niet erin wonen in staat om het verlaagde tarief te genieten. Dit voordeel – dat overeenstemt met 7.500 € – zal kunnen worden verkregen voor elke nieuwe woning waarvoor in 2009 facturen worden uitgeschreven voor een totaalbedrag van 50.000 €.
De betrokken woning zal gedurende een periode van minstens 5 jaar als voornaamste gezinswoning moeten worden gebruikt. Dit betekent dat de tweede verblijven en de huurwoningen niet in aanmerking zullen komen voor het voordeel. Maar de persoon die een nieuwe woning bouwt of koopt om erin te wonen na zijn huidige woning te hebben verlaten zal dan weer wel het voordeel kunnen genieten.
De toepassing van het verlaagde btw-tarief wordt niet beperkt tot het bouwen van woningen, maar geldt ook voor het kopen van woningen op plan en bij de aankoop van nieuwbouwappartementen die al gebouwd zijn voor zover de facturatie in 2009 gebeurt.
De maatregel heeft een tijdelijk karakter. Hij zal met terugwerkende kracht tot 1 januari 2009 in werking treden en zal van toepassing blijven tot het einde van dit jaar. Zolang het uitvoeringsbesluit niet in het Staatsblad is verschenen, moeten de facturen op basis van het normale btw-tarief (21%) worden opgesteld. Creditnota’s, op te stellen vanaf de publicatie van het besluit, zullen het mogelijk maken de klanten het voordeel te laten genieten.
Uitbreiding tot alle gemeenten van het land van het verlaagde btw-tarief op het slopen en heropbouwen van een woning
Het heffen van 6% btw op werken voor het slopen en heropbouwen van een woning zal worden uitgebreid tot het hele nationale grondgebied gedurende het hele jaar 2009. Op dit moment is dit tarief beperkt tot 32 Belgische gemeenten.
Veralgemening van het verlaagde tarief in de sociale woningbouwsector
De toepassing van het tarief van 6% btw voor het bouwen van sociale woningen is nu beperkt tot woningen die worden gebouwd door sociale huisvestingsmaatschappijen of bedrijven die zij erkennen. Voortaan zal ook het bouwen van sociale woningen door andere overheidsinstanties belast worden tegen 6% btw. Het gaat dan om woningen gebouwd door de gemeenten, de provincies en de openbare centra voor maatschappelijk welzijn.
Versterking van het stelsel van de belastingkorting voor energiebesparende werken
Het bestaande stelsel van de belastingkorting wordt op tal van belangrijke punten gewijzigd:
- De lijst met werken die in aanmerking komen wordt uitgebreid tot het aanbrengen van muur- en vloerisolatie.
- Het fiscaal voordeel kan in de tijd worden gespreid voor bestaande woningen: het bedrag van het fiscaal voordeel zal gedurende een periode van drie jaar na het jaar waarin de betaling van de werken plaatsvond kunnen worden afgetrokken. Deze spreiding maakt het mogelijk de negatieve gevolgen van de begrenzing van het voordeel te neutraliseren.
- Een nieuw voordeel wordt ingevoerd: de interesten van leningen die worden aangegaan om energiebesparende werken uit te voeren zullen het voorwerp uitmaken van een nieuwe belastingkorting.
- Een tegemoetkoming van de Staat is voorzien: de Staat zal een interestbonificatie van 1,5% ten laste nemen voor leningen die worden aangegaan voor het uitvoeren van energiebesparende investeringen.
2. De overheidsinvesteringen
De inspanningen van de federale regering op het gebied van overheidsinvesteringen zijn relatief beperkt omdat dit soort investeringen weinig verenigbaar is met de dadelijke noden om de activiteit weer op gang te krijgen. Daar waar de regering toch een mogelijkheid zag om te handelen, heeft de regering signalen uitgezonden van een bereidheid om door openbare werken tot het herstel bij te dragen. Zo voorziet het relanceplan in:
- het versnellen van bepaalde investeringsprogramma’s van de overheid, meer bepaald op het spoornet, in de Brusselse metro en voor sommige overheidsgebouwen;
- het ontwikkelen en versnellen van energiebesparende werken in overheidsgebouwen.
3. Bedrijfssteun
De bouwbedrijven hebben nood aan efficiënte steunmaatregelen om zo goed mogelijk de gevolgen van de crisis op hun werking te beperken. Het federale plan keurt hiertoe een aantal maatregelen goed die aan drie welomlijnde doelstellingen voldoen:
- Toegang tot krediet vrijwaren: de beslissing werd genomen om de taks van 9,25% op kredietverzekeringscontracten af te schaffen en de Nationale Bank te belasten met een observatieopdracht om na te gaan of de kredietmarkt goed werkt. Meer bepaald met focus op het bedrijfskrediet.
- NB: de werkgeversorganisaties zien van hun kant erop toe dat de kredietverzekeraars hun rol van marktdeelnemer correct blijven vervullen.
- Lastenverlaging: de regering heeft het volledige lastenverlagingsonderdeel goedgekeurd dat in het interprofessioneel akkoord 2009-2010 staat. Dat akkoord vormt een deel van het relanceplan.
- Cashflowondersteuning: Deze doelstelling wordt gehaald door de twee volgende maatregelen:
- Verbintenis om facturen sneller te betalen: De verbintenis van de regering om bedrijfsfacturen sneller te betalen, is een nuttige maatregel om de cashflow van aannemers te ondersteunen. Toch is het broodnodig dat deze verbintenis ook door de andere publieke opdrachtgevers (gewesten, gemeenten) wordt aangegaan. Zij zijn immers het gros van de opdrachtgevers.
- Snellere terugbetaling van de btw: de bouwbedrijven zullen recht krijgen op een maandelijkse terugbetaling van de btw-saldi (in plaats van per kwartaal). Deze saldi zijn belangrijk in de sector vanwege de toepassing van het stelsel van de verlegging van heffing of omdat een verlaagd btw-tarief wordt toegepast op een uitgaande factuur (6%) terwijl bij een inkomende factuur het normale tarief van 21% wordt gehanteerd.
