Historische bouwplannen Justitiepaleis Brussel openbaar

In 2010 stelde de Regie der Gebouwen een globale bouwhistorische studie op van het Brusselse justitiepaleis. Over bepaalde gedeelten van het gerechtsgebouw bestonden reeds studies, maar een globale studie ontbrak. Servais Verherstraeten, Staatssecretaris voor de Regie der Gebouwen, meldt dat nu ook de inventaris van de historische bouwplannen beschikbaar is voor het publiek. In de globale studie zijn zo’n 800 tal originele bouwplannen geïntegreerd die een periode bestrijken van 1862 tot circa 1950. Het grootste gedeelte van de plannen stamt uit de periode tussen 1868 en 1883, de periode waarin het justitiepaleis werd opgericht. Van één schetsontwerp kan men zeker zijn dat het getekend werd door Joseph Poelaert zelf, de architect van het justitiepaleis. Het is een ontwerp van een deel van de trap die leidt naar de Miniemenstraat (zie afbeelding hieronder).



De Regie der Gebouwen en het Algemeen Rijksarchief werkten nauw samen om deze waardevolle collectie te bewaren voor het nageslacht. De Regie der Gebouwen heeft de bouwplannen overgemaakt aan het Algemeen Rijksarchief in Brussel waar ze in de beste omstandigheden (aangepaste temperatuur, luchtvochtigheid en verpakking) worden bewaard.

Samen met het Rijksarchief werd een inventaris (een bundel van 154 pagina’s) opgemaakt die vandaag beschikbaar is. De plannen zijn op chronologische wijze geordend.
De inventaris kan geconsulteerd en gratis gedownload worden via www.arch.be.

Servais Verherstraeten, Staatssecretaris voor de Regie der Gebouwen: “Dankzij deze succesvolle samenwerking tussen de Regie der Gebouwen en het Rijksarchief wordt uniek archivalisch erfgoed volledig ontsloten voor het grote publiek”.

Het archiefbestand bevat slechts een zeer beperkt aantal plannen die het justitiepaleis volledig in grondplan of in opstand weergeven. Het grootste deel van de plannen zijn gedetailleerde uitvoeringsplannen die een precies inzicht geven in de technische uitwerking van het gebouw.
Ze geven informatie over de buitengevels, de gangen en lokalen waarop bijv. de afmetingen van de stenen zijn aangeduid. De soort steen die werd gebruikt, staat ook vermeld. Daarnaast zijn de ijzerconstructies duidelijk zichtbaar zoals de zware ijzeren balken die nodig waren voor de constructie van de overkappingen en de onderbouw van de koepel. Andere plannen tonen de motieven van de steen- en marmerdecoraties van de vloeren. Tenslotte bevat het archief een vijftal plannen van 1889 met de oorspronkelijk verwarmingsinstallatie . De stookketels op steenkool waren toen opgesteld in de kelderverdieping onder de Salle des Pas Perdus.

De uitvoeringsplannen werden indertijd veelvuldig gebruikt op de werf door de aannemers. Hiervan getuigen de talrijke annotaties en correcties in potlood maar ook de beschadigingen aan de randen en in de plooien. Zo’n 50 à 60 plannen bevinden zich in een slechte staat en zullen op termijn gedigitaliseerd en gerestaureerd worden door het Algemeen Rijksarchief.