Hoe creëer je een veilige werkomgeving voor je werknemers?

De bouwsector zag in 2021 de verzuimcijfers opnieuw stijgen. Voor het vijfde jaar op rij was een stijgende trend te zien. Het verzuimcijfer kwam in het derde kwartaal van 2021 zelfs hoger uit dan het in pakweg de laatste twintig jaar tijd is geweest. Bovendien ligt het ziekteverzuim in de bouwsector in ons land hoger dan het gemiddelde van alle sectoren. Veiligheid speelt een grote rol in het voorkomen van verzuim in de bouw. Een veilige werkplek, deugdelijke apparatuur en een goede werksfeer, waarin de collega’s als team opereren en elkaar wijzen op onveilige situaties, dragen hieraan bij.

Seizoentrend

Het ziekteverzuim is in het eerste en vierde kwartaal van een jaar altijd hoger dan in het tweede en derde kwartaal. Dit blijkt uit gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Om een zuiver beeld te krijgen van de ontwikkelingen op het gebied van ziekteverzuim houdt men bij het interpreteren van de gegevens rekening met deze seizoentrend. Een kwartaalpercentage wordt niet vergeleken met een cijfer van een ander kwartaal in hetzelfde jaar, maar met de gegevens uit hetzelfde kwartaal in het voorgaande jaar. Wanneer we de gegevens uit het derde kwartaal van 2019, 2020 en 2021 met elkaar vergelijken, zien we dat het ziekteverzuim in de bouwsector in een relatief kort tijdsbestek met meer dan een half procent is gestegen, namelijk van 4,0 naar 4,6 procent.

Leeftijd

De leeftijd van de werknemers speelt een belangrijke rol in de mate van ziekteverzuim. Simpel gezegd geldt in de bouwsector dat het ziekteverzuim toeneemt naarmate de leeftijd hoger is. Bij werknemers van 55 jaar en ouder ligt het ziekteverzuim ruim twee maal zo hoog als dat van jongere leeftijd. Overigens is dat cijfer ook gekoppeld aan de aard van de werkzaamheden. Personeel op de bouwplaats meldt zich gemiddeld vaker ziek dan zogenoemde UTA-medewerkers (Uitvoerend Technisch Administratief, zoals planners, projectleiders en secretarieel medewerkers). Binnen die laatste categorie zijn het vooral de leidinggevenden, de uitvoerders en de werkvoorbereiders bij wie het ziekteverzuim hoger ligt.

Voorkomen

Als werkgever kun je ongevallen op de werkvloer nooit helemaal voorkomen, maar je kunt er wel alles aan proberen te doen om een veilige werkomgeving te creëren. Hierdoor beperk je de kans op ongevallen en daarmee heb je een directe invloed op de hoogte van het ziekteverzuim. Dat is natuurlijk in de eerste plaats goed voor de veiligheid van de werknemers, maar het scheelt je als ondernemer op de lange termijn ook behoorlijk in de kosten. Je hebt immers bij ziekteverzuim een loondoorbetalingsverplichting en intussen is je bedrijf minder productief, tenzij je een vervangende medewerker inhuurt. Weliswaar kun je als werknemer die kosten dekken door een goede verzuimverzekering af te sluiten, maar uiteraard is het beter om te voorkomen dat het mis kan gaan. Vaak zijn het relatief simpele veranderingen die al een behoorlijk effect kunnen sorteren.

Goede communicatie

In elke werksituatie is een goede communicatie tussen de werkgever en de werknemers van elementair belang. De bouwsector vormt hierop geen uitzondering. Als werkgever doe je er verstandig aan om regelmatig met alle medewerkers in gesprek te gaan. In zo’n één-op-één-gesprek kun je erachter komen hoe het met iemand gaat, zowel in fysieke als in mentale zin. Wanneer je jouw medewerkers laat blijken dat je er voor ze bent en dat ze gehoord worden, zullen ze ook eerder bij je aan de bel trekken als er iets mis is. Bovendien kun je zelf ook vaak bepaalde signalen beter opvangen. Aarzel ook niet om regelmatig de bouwplaats goed te inspecteren om te zien of iedereen zich aan de veiligheidsvoorschriften houdt. Leg elke nieuwe medewerker uit dat dergelijke controles plaatsvinden in het belang van iedereen binnen het bedrijf.

Check je machinepark

Laat je machinepark bij voorkeur periodiek door een expert controleren. Zo komen gebreken eerder aan het licht en zorg je ervoor dat je de werknemers niet onnodig blootstelt aan risico’s. Laat je ook goed informeren over noviteiten op dit gebied. Wellicht werk je nog met apparatuur die inmiddels verouderd is en waarvoor een veiliger alternatief beschikbaar is. Investeren in veiligheid is altijd goed, dus aarzel niet om dat te doen, ook als het aanvankelijk hogere kosten met zich meebrengt. Met mes snijdt aan twee kanten, want personeel zal zich eerder willen binnen aan een organisatie die zijn zaken goed voor elkaar heeft.

Verzuimprotocol

Als het dan onverhoopt toch mis gaat, is van belang dat er een goed verzuimprotocol bestaat. Dat is een document waarin je als werkgever beschrijft hoe jouw bedrijf omgaat met verzuim. Wanneer een medewerker door een blessure of ziekte niet op het werk kan verschijnen, moet hij weten hoe hij moet handelen. Wie moet hij bijvoorbeeld bellen om zich af te melden? En hoe verloopt het verdere traject, bijvoorbeeld bij de bedrijfsarts of Arbodienst? Maak er duidelijke afspraken over.