Het meest verontrustende zijn de afkoeling van het werkvolume (de orderboekjes zijn minder goed gevuld, klanten haken af) en de dalende winstgevendheid.
Er is en blijft veel ongerustheid, zowel bij de klanten als bij de bouwbedrijven.
Afkoeling werkvolume
96% van de Limburgse bouwbedrijven heeft vandaag nog voldoende werk. 15% geeft wel aan dat het aantal opdrachten gedaald is ten opzichte van de zomer. Opvallender is voorts dat 1 op 3 minder werk verwacht te hebben in de eerstvolgende maanden. Ze geven aan dat hun klanten twijfelen, werken uitstellen of soms ook gewoon afzeggen.De orderboekjes zijn duidelijk minder ver in de tijd gevuld. 4 op 10 hebben nog voor minder dan drie maanden werk. 23% heeft nog voor minstens een half jaar werk.
42% van de bouwbedrijven zegt dat dit slechter is in vergelijking met dezelfde periode van vorig jaar.
De afkoeling in het werkvolume zorgt ook voor een kleinere bereidheid om aan te werven. 1 op 3 Limburgse bouwbedrijven (32%) denkt in de toekomst zelfs met minder personeel te werken. Vorig jaar (najaar 2021) was dat nog anders. Toen waren 6 op 10 bouwbedrijven uit Limburg op zoek naar nieuwe werkkrachten. Op dit ogenblik is dat maar 24%. In drie vierde van de gevallen gaat het dan nog om een vervangingsaanwerving en niet om extra mensen.
Dalende winstgevenheid
De winstgevendheid van de bouwbedrijven staat onder druk door de hogere kosten:- voor bouwmaterialen en -grondstoffen (zeker nog geen beterschap op komst daar – integendeel – 73% van de Limburgse bouwbedrijven verwachten dat de prijzen nog zullen toenemen),
- voor arbeid (lonen: indexatie in januari, voor de arbeiders opnieuw, met 3,33% (is per kwartaal) en voor de bedienden meteen met 11,08% (op jaarbasis)), en
- voor energie, wat een impact heeft op de productie maar ook zorgt voor een hogere vervoerskost.
8 op 10 bouwbedrijven ondervinden ook nog altijd problemen met langere levertijden voor bepaalde producten of materialen (zoals warmtepompen, dakpannen, gevelstenen, glas/ramen, isolatiemateriaal …). Bij 6 op 10 van deze bouwbedrijven lopen hun projecten daardoor vertraging op. Bij 1 op 3 gaat het om 2 tot 4 weken. 39% spreekt over een vertraging van minstens 6 weken.
Deze hogere kosten zijn moeilijk of onvoldoende doorrekenbaar naar de klanten toe.
35% zegt dat de winstgevendheid de jongste maanden is afgenomen. Bovendien spreekt 1 op 5 over een toename van het aantal slechte betalers. Meer klanten betalen hun facturen te laat of maar gedeeltelijk. De helft van de Limburgse bouwbedrijven verwacht een verdere daling in de winstgevendheid.
4% werkt zelfs met verlieslatende prijzen. Bijna de helft werkt met break-even prijzen. Ook dit is economisch moeilijk te verantwoorden en op langere termijn uiterst nefast voor de financiële gezondheid en het groeipotentieel van het bedrijf.
Gematigde verwachtingen voor 2023
De ‘tevredenheid met de economische situatie’ zit op een dieptepunt. Er is letterlijk niemand die zegt daar vertrouwen in te hebben. 7 op 10 is uitgesproken ontevreden.Er heerst een grote onzekerheid, veel ongerustheid. Over de toekomst en over de eerstvolgende maanden. En dit zowel bij de klanten als bij de bouwbedrijven zelf. Klanten kijken de kat wat uit de boom en stellen projecten uit, wachten nog even af of zeggen al meteen projecten af en zien later wel of ze de draad weer willen en kunnen oppikken. Ook de bouwbedrijven stellen eigen investeringen uit tot hun orderboekjes weer aangroeien en hun winstgevendheid normaliseert.
Dit alles zorgt ervoor dat de meeste bouwondernemers geen al te hoge verwachtingen hebben voor 2023. Niemand verwacht dat 2023 beter wordt dan 2022. 44% denkt zelfs dat het slechter zal zijn.
