Minister legt eerste steen nieuwe Panquin-site

Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele heeft de eerste steen gelegd van de langverwachte herontwikkeling van de historische Panquin-site in Tervuren. Projectontwikkelaar ION restaureert samen met de Vlaamse investeringsmaatschappij PMV de beschermde kazerne, die een boetiekhotel alsook het gemeentelijk museum zal huisvesten. De oude militaire site wordt een woonbuurt in een nieuw park met vijver. De volledige nieuwe wijk wordt aangesloten op een eigen geothermisch warmtenet en wordt daarenboven voorzien van een waternet voor de recuperatie van regen- en vuil water. Of hoe een 250 jaar oude site koploper kan worden in de duurzame technieken van de toekomst.

Voor de realisatie van het project hebben ION en PMV het consortium van aannemers Denys en Louis De Waele aangesteld. Het Hoefijzergebouw en de Orangerie, sinds 2004 officieel erkend als erfgoed, worden in ere hersteld en vormen het hart van het nieuwe project: er komt een viersterrenhotel met 108 kamers. De gemeente Tervuren zal er het gemeentelijk museum onderbrengen. Op de site komen vier appartementsgebouwen, samen goed voor een honderdtal wooneenheden en enkele kantoorruimtes, midden in een nieuw park van ruim 10.000 vierkante meter. Die ruimte was vroeger een militair domein — verboden te betreden — maar wordt nu grotendeels onthard en heraangelegd tot een openbare groenzone met een nieuwe vijver.

Boorgat Energie Opslag

Alle toekomstige gebruikers van de site worden aangesloten op een fossielvrij warmtenet dat verwarming én koeling levert door de toepassing van geothermie met een Boorgat Energie Opslag-veld (BEO) of een ondergronds reservoir waar aardwarmte kan worden getankt en opgeslagen. Voor het BEO-veld (onder het centrale plein langs het hotel) worden een 100-tal buizen 110 meter diep in de grond geboord. Het is een kostelijke, maar vooral zeer duurzame ingreep: aardwarmte is onbeperkt voorradig en heeft vanaf een diepte van 5 meter zowel in de zomer als in de winter een constante temperatuur. Die wordt door warmtepompen op zonne-energie verhoogd in de winter en verlaagd (en opgeslagen om opnieuw te gebruiken) in de zomer. De site zal daardoor zo goed als fossielvrij zijn. Ook regen en gebruikt water (grijswater), wordt opgevangen, gezuiverd en opnieuw gebruikt.

“In dit project hebben we als PMV ook mee gefinancierd: zo maken we het makkelijker voor commerciële partners doordat we een deel van de financiële en ontwikkelingsrisico’s mee delen.”

Rendabele herbestemming

Dé uitdaging bij erfgoedprojecten is om een rendabele herbestemming te vinden en een maatschappelijke meerwaarde te creëren in overleg met alle bevoegde instanties. Naast de gemeente Tervuren zijn ook het Agentschap Natuur en Bos, Ruimte Vlaanderen en het Agentschap Onroerend Erfgoed betrokken bij het project. Een monument restaureren brengt heel wat risico’s met zich mee, neemt al snel dubbel zo veel tijd als een nieuwbouw en het economisch rendement is laag. Om tot een gedegen plan te komen voor het 250 jaar oude monument sloeg projectontwikkelaar ION de handen in elkaar met de Vlaamse investeringsmaatschappij PMV, die de brug slaat tussen de privésector en de overheid en zo toegevoegde waarde creëert bij complexe dossiers met onroerend erfgoed.

Financiering door PMV

“Met gerichte investeringen en een geïntegreerde aanpak wil PMV potentieel rendabele erfgoedlocaties opnieuw activeren en openstellen voor het publiek, uiteraard met respect voor de erfgoedwaarden en de draagkracht van de locatie. Dergelijke projecten zijn nooit eenvoudig: het vereist ervaring om overheden en investeerders met elkaar te verbinden. In dit project hebben we ook mee gefinancierd: zo maken we het makkelijker voor commerciële partners doordat we een deel van de financiële en ontwikkelingsrisico’s mee delen. Panquin is een illustratie van wat met erfgoed gerealiseerd kan worden als alle partijen constructief hun rol spelen”, aldus Michel Casselman, algemeen manager van PMV.

Betaalbare appartementen

Alle appartementen zijn reeds in voorverkoop. Nieuwbouw ‘Poort’, 33 betaalbare appartementen die zijn voorbehouden voor Tervurenaars, is al nagenoeg helemaal uitverkocht. In de drie andere gebouwen is zowat 90% van de appartementen al op plan verkocht. De eerste bewoners van de site zullen eind 2024 hun intrek kunnen nemen in het complex.