NAV ondersteunt boycot openbare aanbesteding gemeente Evere

NAV ondersteunt de boycot door een aantal architectenbureaus van een openbare aanbesteding van de gemeente Everen, waarover Architectura.be vorige week heeft bericht in haar nieuwsbrief. Al sinds de campagne ‘Architectuur in Competitie’ in 2016 maakt NAV onafgebroken werk van het sensibiliseren van bouwheren rond de hoeveelheid werk die – vaak onbetaalde – wedstrijdoproepen vereisen. Met de regelmaat van de klok reageert NAV naar opdrachtgevers van oproepen aan slechte voorwaarden die ons door architecten worden gemeld. Het kan daarbij gaan om het ontbreken van een vergoeding of de garantie daarop bij een afgebroken opdracht, onrealistisch gedetailleerde ontwerpen die vaak honderden uren kosten aan tientallen bureaus, onevenwichtige contractvoorwaarden… Nadat we in 2016 tien aanbevelingen schreven waaraan een goede projectoproep moet voldoen, hebben we dit jaar bovendien ook een modelselectieleidraad en –bestek gemaakt die volgens die goede praktijken is opgemaakt. Elke opdrachtgever kan dat vrij downloaden via www.architectuurincompetitie.be. Maar uiteraard is in dit alles ook de medewerking van de architecten zelf onmisbaar. Zij krijgen de oproepen zelf dagelijks onder ogen en kunnen daarover direct feedback geven aan opdrachtgevers. Bovendien zal het fenomeen van slechte voorwaarden blijven bestaan zolang opdrachtgevers architecten vinden die prijsduiken of slechte voorwaarden aanvaarden.

In 2016 lanceerde NAV met de campagne Architectuur in Competitie een wake up call. Uit een onderzoek in 2015 van adviesbureau Ecorys i.o.v. de G30 was immers gebleken dat architectenkantoren per aanbesteding gemiddeld 23.000 euro moeten investeren. Opdrachtgevers, zij het nu openbare of private, zijn zich daar onvoldoende van bewust. Om de impact duidelijk te maken, riep NAV op de website www.architectuurincompetitie.be een bibliotheek in het leven waar architecten 99 ontwerpen oplaadden, samen met het verhaal van de oproep en het aantal ‘verloren’ uren dat aan het verloren ontwerp werd besteed.

Uit de enquête van Ecorys kwamen nog andere verontrustende feiten naar boven. De slaagkans van openbare aanbestedingen is gering: 73 % van de deelnames levert geen enkele opdracht op, en 8% van de procedures wordt stopgezet.

NAV is van mening dat zeker de overheid het goede voorbeeld moet geven. Of kent u een notaris die in een wedstrijd al een akte opmaakt alvorens hij de opdracht heeft gekregen? Of drie aannemers die een fundering gieten vooraleer de opdracht wordt gegund? Een boekhouder die uw boekhouding gratis opmaakt als proeve van kunnen?

Modelselectieleidraad en -bestek

Om zelf constructief de juiste richting aan te geven heeft NAV dit jaar i.s.m. mr. Joris Wouters van GSJ Advocaten een modelselectieleidraad en -bestek voor het aanstellen van een ontwerper opgesteld. Het bevat ook een sjabloon voor een zo volledig mogelijke projectdefinitie.

De documenten houden rekening met de tien aanbevelingen van NAV, zoals een tweetrapsprocedure, een correcte vergoeding, evenwichtige gunningscriteria, goed afgebakende inschrijvingen… zoals die opgesomd staan op de website www.architectuurincompetitie.be. Op dezelfde website kunnen ook de documenten vrij gedownload worden. Het model gaat uit van een niet-openbare overheidsopdracht en is in overeenstemming met de recente wetgevingen overheidsopdrachten, zowel in Europees als in Belgisch verband. NAV nodigt architecten aan om opdrachtgevers zo veel als mogelijk naar deze documenten te verwijzen.

Sjabloon voor projectdefinitie

De selectieleidraad biedt een zo volledig mogelijk framework van onderdelen die ingevuld kunnen worden naar gelang de opdracht. Zo voorziet het onder meer in een beschrijving van de planning, het budget, de betalingstermijnen… . Het document bevat tevens een model voor een zo volledig mogelijke projectdefinitie: wat dient inbegrepen te zijn in de opdracht, wat is de doelstelling, welke stedenbouwkundige, juridische en eigendomsinformatie is er beschikbaar, wat is het budget en de planning, wie zijn de participanten, wat zijn de verwachtingen en het programma van eisen…