Nederlandse starter heeft pas na 11 jaar sparen kans op een koopwoning

Een alleenstaande koopstarter met een modaal inkomen in Nederland moet maar liefst 11 jaar sparen om een kans te maken op de woningmarkt. Als de huizenprijzen sneller stijgen dan de lonen, kan deze periode zelfs nog langer worden. Hierdoor hebben alleenstaande starters het aanzienlijk moeilijker dan tweeverdieners om een woning te bemachtigen. "Ik roep het kabinet daarom op om de single koopstarter extra ondersteuning te bieden," zegt Frank Soede, directeur van BLG Wonen.

Single starters hebben de afgelopen drie jaar gemiddeld €43.000 van hun eigen spaargeld geïnvesteerd bij het kopen van een woning. Opvallend is dat deze groep vorig jaar bijna 70% meer eigen middelen inbracht dan tweeverdieners. Ook zijn er aanzienlijke regionale verschillen. Zo is Utrecht koploper, waar een single koopstarter in 2024 maar liefst €73.000 aan eigen middelen inbracht. Dit bedrag ligt €50.000 hoger dan in provincies als Groningen, Zeeland, Drenthe en Friesland.

Eenverdieners steeds verder op afstand

Uit data-onderzoek van BLG Wonen blijkt dat de aankoopprijzen die eenverdieners en tweeverdieners voor woningen betaalden tussen 1986 en 2002 nog dicht bij elkaar lagen. Sindsdien is het verschil in de bedragen die beide groepen voor een woning neerleggen steeds groter geworden. In 2024 bedraagt het verschil inmiddels €150.000.

Tweeverdieners kunnen meer lenen

"Banken verstrekten lange tijd hypotheken op basis van slechts één inkomen," zegt Frank Soede. Halverwege de jaren negentig veranderde dit beleid. "Omdat in veel stellen beide partners gingen werken, was deze aanpassing logisch. Maar hierdoor kregen tweeverdieners een voorsprong op de woningmarkt, omdat ze hogere hypotheken konden krijgen." De cijfers bevestigen dit: in 1981 bestond slechts één op de drie woningkopers uit tweeverdieners, terwijl dit in 2021 bijna 80% was.

Single starter vrijwel kansloos

De woningmarkt mag dan gedomineerd worden door tweeverdieners, demografisch is het eenpersoonshuishouden sterk in opkomst. Tussen 1981 en 2022 is dat aantal verdrievoudigd. In 2021 was zelfs de helft van de Nederlanders die aangaf naar een koopwoning te willen verhuizen een eenverdiener. Cijfers over de jaren erna zijn nog niet beschikbaar. Wel weten we dat in 2024 eenpersoonshuishoudens een gemiddelde aankoopprijs van € 348.000 betaalden. Soede: "Je moet € 75.000 bruto per jaar verdienen om dit bedrag volledig hypothecair te kunnen financieren. Dat is voor veel eenpersoonshuishoudens niet haalbaar en voor single koopstarters al helemaal niet."

Betaalbaar bouwen

In het hoofdlijnenakkoord van het kabinet staat dat twee derde van de nieuwbouw betaalbaar moet zijn. De betaalbaarheidsgrens voor 2024 is gesteld op € 390.000. Om een woning met deze vraagprijs te kunnen bemachtigen, moet een starter zonder eigen middelen zo'n € 88.000 bruto per jaar verdienen. Soede roept het kabinet op om deze betaalbaarheidsgrens te verlagen. "Kleiner bouwen kan de betaalbaarheid vergroten. Of bouw meer in regio's waar de huizenprijs minder hard is gestegen. Ook kan de bouwprijs verlaagd worden door op grotere schaal prefab woningen – fabrieksbouw dus – neer te zetten."

Benut de regionale verschillen

Om hun kansen op een koopwoning te vergroten, raadt Soede single starters aan ook buiten hun eigen regio naar woningen te zoeken. "Ons onderzoek laat zien dat je buiten de Randstad tot wel € 50.000 euro minder aan eigen middelen hoeft in te leggen, dus dat scheelt behoorlijk. Aandachtspunt blijft wel dat de treinverbindingen met de regio nog niet altijd optimaal zijn. Gelukkig maakt de mogelijkheid om bij veel bedrijven vanuit huis te werken veel goed."