Nieuwbouw in Vlaanderen vooral gedreven door appartementsbouw

2016 was een goed jaar voor de Vlaamse nieuwbouwmarkt. In Vlaanderen werden in 2016 circa 40.000 vergunningen goedgekeurd voor nieuwe woongelegenheden (flats en huizen samen), heel wat meer dan in 2015. Maar de stijging was veruit het sterkst bij de appartementsbouw. Die bedroeg maar liefst 30%. Voor nieuwe huizen bleef de groei beperkt tot 7%. Het aandeel van de appartementsbouw in Vlaanderen steeg daardoor tot 64%. In Wallonië daarentegen daalde dit aandeel in 2016 opnieuw tot 47%. Volgens de Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) wijst dit op toenemende verschillen tussen de Vlaamse en de Waalse woningbouwmarkt, onder meer omwille van een ander ruimtelijk beleid.

De laatste jaren is het aantal toegekende vergunningen voor nieuwe huizen in Vlaanderen gestaag gedaald. Telkens wanneer de woningbouwactiviteit erop vooruitging, kwam die vooruitgang vooral de appartementsbouw ten goede. Dat was al zo in de jaren 2005-20006 en deed zich opnieuw voor in 2014 en 2016.

Regionale verschillen

In het Waalse Gewest is het aantal vergunde huizen er de laatste tien jaar nog duidelijker op achteruitgegaan dan in Vlaanderen. Bovendien is de appartementsbouw in het Waalse Gewest er niet in geslaagd zo sterk door te breken als in Vlaanderen. De stijging die zich daar voordeed in 2014, heeft zich in 2016 niet doorgezet. Met als gevolg dat de Waalse woningbouwmarkt momenteel naar een historisch dieptepunt evolueert met in 2016 slechts ongeveer 9.000 toegekende vergunningen voor nieuwe huizen en nieuwe flats samen.

De toegenomen impact van de regionale regelgeving speelt hierin een steeds belangrijkere rol. Zo heeft de verdere verstrenging van het maximale E-peil voor nieuwe woningen in Vlaanderen vanaf 2014 en opnieuw vanaf 2016 het aantal vergunningsaanvragen eind 2013 en eind 2015 in de hand gewerkt om die verstrenging voor te zijn. Het toenemend belang van de appartementsbouw in Vlaanderen is het gevolg van een grotere bevolkingsdichtheid maar ook van een ruimtelijk beleid dat verdere bebouwing in het buitengebied tegengaat en steeds meer aanzet tot verdichting in en nabij stads- en dorpskernen.

Stagnerend aantal woningrenovaties

Een domein waarin het Vlaamse en Waalse Gewest nog enigszins samen sporen, is het lage niveau van het aantal vergunde woningrenovaties. In Vlaanderen schommelt het aantal vergunningen voor grondige woningrenovaties de laatste jaren rond 16.000 per jaar en in Wallonië rond 9.000 per jaar. In 2016 lag het aantal goedkeuringen voor grondige woningrenovaties zelfs nog iets lager: op 15.820 in Vlaanderen en op 8.704 in Wallonië. In beide gewesten stagneert dus het renovatieniveau terwijl de renovatiebehoeften in bestaande woningen er zeer groot zijn.