Nieuwbouw

Oneerlijke concurrentie grootste bedreiging voor bouwsector

2016 wordt een beter jaar voor renovatie dan 2015. Maar de gemeentelijke investeringen én de markt van de nieuwbouw van eengezinswoningen hinken achterop. Dat blijkt uit het jaarlijkse sectoronderzoek van de algemene en ruwbouwaannemers van Bouwunie. 47% van de aannemers verwacht een stijging van de renovatie van woningen, 38% van de renovatie van appartementen en 46% geeft aan een daling te verwachten van het aantal gemeentelijke opdrachten. Intussen blijft de oneerlijke concurrentie van en met buitenlanders de algemene en ruwbouwaannemers zorgen baren. Oneerlijke concurrentie en de druk op de prijzen worden aanzien als de grootste bedreigingen voor de sector.

266 Vlaamse algemene en ruwbouwaannemers vulden begin januari een uitgebreide vragenlijst in over onder meer de evoluties in de bouwwereld, de vooruitzichten voor 2016 en de bedreigingen of uitdagingen in de sector. Deze ondervraagden zijn actief in diverse segmenten van de bouw, vooral in de woningbouw, zo blijkt. Maar heel wat aannemers zijn (ook) actief op de projectmarkt en/of voeren overheidsopdrachten uit. Sommigen zijn zowel actief op de nieuwbouw- als op de renovatiemarkt. Anderen hebben zich gespecialiseerd.

Evoluties in bouwwereld beïnvloeden activiteiten en werkorganisatie bouwbedrijven

De jongste jaren heeft de bouwsector een enorme evolutie doorgemaakt. Er gelden nieuwe regels en eisen, o.a. op vlak van energie-efficiëntie, akoestiek en duurzaamheid, er zijn heel wat meer buitenlandse bouwbedrijven op de markt, de klanten hebben andere vragen en stellen andere eisen, er is een heel nieuw aanbod van materialen, werkmethoden en technieken, … Al deze evoluties, hebben ook hun invloed op de bouwbedrijven.
Velen geven aan meer totaalprojecten te zullen uitvoeren en nog energiezuiniger en duurzamer te gaan bouwen en verbouwen. Juist inspelen op de EPB-regelgeving en de evolutie naar BEN (bijna-energieneutraal-bouwen). Ze denken minder alleen ruwbouwactiviteiten en dus meer afwerking en eventueel ook installatietechnieken te zullen uitvoeren. Velen zeggen dat projectcoördinatie, advies en projectbegeleiding aan belang zullen winnen in hun bouwbedrijf.

Op langere termijn zal het belangrijk zijn en blijven om alle innovatieve ontwikkelingen en de allernieuwste materialen en systemen goed op te volgen en daar met het bedrijf op in te spelen. Mee veranderen met de vraag van de klant. Velen zien op de toekomstige werven meer prefabelementen, innovatieve bouwtechnieken in functie van de kostprijs en de snelheid en minder handenarbeid. Ze verwachten dan ook minder met eigen personeel te gaan werken en meer met gespecialiseerde onderaannemers, terwijl ze zelf vooral meer coördinatie- en controletaken zullen opnemen.

Vooruitzichten voor renovatie aanzienlijk beter dan voor nieuwbouw

88% van de aannemers heeft momenteel voldoende werk waarvan een kleine minderheid zelfs wat te veel. 12% geeft aan te weinig opdrachten te hebben. Dat is toch een pak beter dan vorig jaar toen 22% zich beklaagde over te weinig werk. De vooruitzichten voor het orderboekje zijn wat gelijklopend met begin 2015. 27% heeft nog voor minder dan 3 maanden werk. 36% voor meer dan een half jaar, waarvan 9% tussen de 9 maanden en een jaar. 8% zit nog goed voor meer dan een jaar. Hoe groter het bouwbedrijf, hoe verder in de tijd het orderboekje loopt.

De verwachtingen voor 2016 van de aannemers voor wat betreft de bouw van nieuwe eengezinswoningen zijn nog altijd slecht. 30% verwacht een daling van het werkvolume. Voor de bouw van appartementen zijn de verwachtingen wel gunstiger. 30% verwacht een stijging. Ook de renovatie, zowel van eengezinswoningen als van appartementen, doet het duidelijk beter. Voor woningen verwacht 51% een toename, voor appartementen 41%.

De bedrijfsinvesteringen hernemen maar dat zien we nog niet aan de verwachtingen voor de aannemers voor de bouw van nieuwe kantoor- en andere gebouwen. Slechts 14% van de aannemers verwacht een toename terwijl 30% een daling ziet. Renovatie scoort hier beter. 42% verwacht meer opdrachten, 9% minder. Wat de overheidsinvesteringen betreft, verwachten aannemers een stijging van de opdrachten in de sociale woningbouw (41%), scholenbouw (31%) en gezondheidsinfrastructuur (28%). In de andere segmenten verwachten aanzienlijk meer aannemers een daling van het aantal opdrachten. Er zijn ook nog altijd weinig aannemers die een toename van het aantal gemeentelijke opdrachten zien. Nochtans traditioneel een erg belangrijke opdrachtgever voor de bouwsector

Oneerlijke concurrentie is dé bedreiging voor de sector

Gevraagd naar de knelpunten voor de toekomst in de sector nemen de oneerlijke concurrentie van en met buitenlanders (70%) en de prijzenslag (71%) die daar nauw mee samenhangt de twee kopposities in. Ze steken zo de administratieve rompslomp en de regeldrift van de overheid voorbij, hoewel deze ook nog groter en meer ergerlijk zijn geworden.