Ontwerp en uitvoering balkons Maastricht deugden niet

De balkonnok en voetplaat van de kolom van Patio Sevilla hadden misschien drie maar nooit vijf balkons kunnen dragen. Dat blijkt uit praktijkonderzoek van BAS BV dat op de betondag werd gepresenteerd.

De voetplaten van de balkons van Patio Sevilla in Maastricht waren veel te slap en bovendien was de onderste nok al tijdens de bouw verbrijzeld.

Betontechnologisch instituut BAS bouwde deze zomer maar liefst tachtig balkonnokken na zoals die in verschillende varianten zijn toegepast in het Maastrichtse appartementencomplex. Samen met een kolomvoet werden die in de drukbank geplaatst. De beelden die ir. A. van Casteren van BAS daarvan op de betondag liet zien verbijsterden de aanwezigen.
Tegen de rekenbelasting van 57 ton waren nok en kolomvoet bij lange na niet opgewassen. Tijdens het opvoeren van de druk krulden de flanken van de voetplaat op, waardoor de krachten van de balkons op een steeds kleiner oppervlak in het beton werden geleid. Daar was de slanke nok, die buiten de eigenlijke balkonplaat lag helemaal niet op berekend.
De meeste proefstukken bezweken bij 40 ton. Dat is de belasting die in de praktijk ook optrad op de nok van de onderste balkonplaat die bijna de helft van het gewicht van alle bovengelegen balkons moest dragen.

Verbrijzeld
In de praktijk van Patio Sevilla was de nok er echter veel beroerder aan toe dan in het laboratorium van BAS. Want de nok van het onderste balkon, was al tijdens de bouw flink beschadigd.
Al langer was bekend dat er in december 2001 bij het plaatsen van het balkon van de derde verdieping scheuren optraden in de nok van het onderste balkon die met mortelinjecties werden bestreden. Recent onderzoek van TNO wijst echter uit dat de problemen veel ernstiger waren dan tot dusver gedacht.
TNO voert het justitieel onderzoek uit naar de balkonramp waarbij twee mensen om het leven kwamen. Het onderzoeksinstituut liet kortgeleden de fatale nok doorzagen. Daaruit bleek dat die nok na het plaatsen van het balkon voor de derde verdieping compleet verbrijzeld was. Dat beeld werd bevestigd door een inspectie van vergelijkbare nokken elders in het appartementencomplex.

Voetplaat
In het laboratorium in Venray van BAS werd ook een combinatie beproefd die de krachten in Patio Sevilla wel zou hebben gedragen. Daarbij was de voetplaat van de stalen kolom versterkt met schotten en was bovendien een drukverdeelplaat aangebracht.
Die combinatie bezweek pas bij een druk van 110 ton. “Zo zou het dus wel kunnen”, hield Van Casteren zijn gehoor voor. Maar als hij het voor het zeggen had zou hij voor een compleet andere detaillering kiezen.
“Dikkere kolommen in de eerste plaats die niet buiten de eigenlijke balkonplaat op een miniscule nok worden geplaatst, maar wat meer naar binnen toe. Ik zou bovendien een tweede kolom in het ontwerp opnemen. Dat biedt veel meer zekerheid.” Van Casteren biedt het eindrapport van het onderzoek dat hij uitvoerde in opdracht van balkonleverancier Granito, binnenkort aan bij Justitie.