"Het NIMBY-syndroom (Not In My Backyard) of zelfs BANANA (Build Absolutely Nothing Anywhere Near Anything) leidt ertoe dat nieuwe projecten in wijken initieel vaak op weerstand stuiten," zegt Caroline Deiteren, Directeur-generaal van Embuild Vlaanderen. "En het gaat niet alleen over woningen, maar ook over scholen, ziekenhuizen, crèches, handelszaken of noodzakelijke infrastructuurwerken. Vaak kan dit worden bijgestuurd door de voordelen van een project – zoals meer groen, netheid of opwaardering van de buurt – duidelijker te maken. Maar het is onaanvaardbaar dat sommigen het systeem misbruiken voor persoonlijk financieel gewin, zoals de Pano-reportage aantoont. Daar moet paal en perk aan gesteld worden."
De cijfers liegen er niet om:
- Slechts 1 op de 2 grotere woonprojecten krijgt in eerste aanleg een positieve beslissing.
- Tegen 20% van de toegekende vergunningen wordt alsnog een beroepsprocedure ingesteld.
- Wordt een vergunning aangevochten bij de Raad voor Vergunningsbetwistingen, dan wordt ze in de helft van de gevallen vernietigd.
Zoals het in de uitzending werd samengevat: "We zijn terechtgekomen in een moeras waar niemand nog de wet kent."
Deze situatie leidt tot enorme vertragingen, kostenstijgingen en zelfs de volledige stopzetting van projecten. Terwijl er net 240.000 extra woningen nodig zijn tegen 2035 – naast tienduizenden renovaties en heropbouwprojecten. Ook in de zorgsector en het bedrijfsleven is de nood hoog.
Constructieve voorstellen voor oplossing
De voornaamste organisaties uit de bouw- en vastgoedsector – Embuild Vlaanderen, Bouwunie, BVS, NAV, de Orde van Architecten, BVA en ORI – hebben daarom onlangs samen een eisenbundel geformuleerd met totaaloplossingen om tot meer en snellere vergunningen te komen. Naast de drastische vereenvoudiging van regels en het opheffen van tegenstrijdige visies op verdichting tussen het Vlaamse en lokale beleidsniveau, gaat het om het bijsturen van de beroepsprocedures. Daarbij is het van belang dat enkel mensen die persoonlijk en rechtstreeks getroffen worden door een project, nog in beroep zouden mogen gaan.Het evenwicht tussen het privébelang van één persoon en het algemeen belang (van een heel project zou ook meegenomen moeten worden in de beoordeling. En het systeem moet eerlijker worden. Wie onterecht procedures misbruikt, zou de schade die daardoor wordt veroorzaakt moeten vergoeden. Dit is geen pleidooi tegen inspraak of rechtsbescherming, maar voor een systeem dat misbruik tegengaat en maatschappelijke vooruitgang mogelijk maakt. Wie écht begaan is met leefkwaliteit, duurzaamheid en betaalbaar wonen, wil dat goede projecten sneller en efficiënter gerealiseerd kunnen worden.
