Vandaag is het officiële startschot gegeven voor de aanleg van het warmtenet op de Minerve-site, waarmee meteen ook de bouw van de woonwijk is gestart. Cathy Berx, de gouverneur van de provincie Antwerpen, heeft daarvoor symbolisch de eerste buis in de grond laten zakken. Zo krijgen Edegem en Mortsel het eerste warmtenet van de provincie dat restwarmte van de privé-industrie gebruikt om woningen van verwarming en sanitair warm water te voorzien. De restwarmte komt namelijk van de nabijgelegen Agfa-Gevaertfabriek. Het Mortselse bedrijf zet immers al jaren in op energie-efficiëntie - onder andere met absorptiekoeling en warmtepompen - maar er is nog veel potentieel om extra energie te recupereren.
Het project is een samenwerking tussen Agfa-Gevaert, Revive (ontwikkelaar van de Minerve-wijk) en de vennootschap Warmte Verzilverd. Die laatste bestaat uit energiecoöperaties ZuidtrAnt-W en Ecopower, aangevuld met experten van Kelvin Solutions - een expertisebureau met de focus op duurzame warmtebronnen. Samen staan zij in voor de ontwikkeling, de realisatie en het beheer van het coöperatieve warmtenet.
“Het gaat om een lokaal verankerd project. We gaan in zee met een Vlaamse aannemer - Denys - en recupereren de restwarmte van de Mortselse Agfa-Gevaertfabriek. Daarmee worden niet alleen de nieuwe woningen en de kringloopwinkel Opnieuw & Co, maar ook een productie-eenheid van Agfa-Gevaert zelf verwarmd. Bovendien wordt dit project hoofdzakelijk gefinancierd met burgerkapitaal via lokale energiecoöperaties ZuidtrAnt-W en Ecopower. Dit betekent dat buurtbewoners zelf kunnen investeren in hun eigen warmtenet en zo bijdragen aan de groene warmte van de toekomst.”
Karen Feyen, Warmte Verzilverd
De gemeenten Mortsel en Edegem, de stad Antwerpen én de provincie Antwerpen steunen het project, dat uitgevoerd wordt met de financiële steun van de Vlaamse overheid.
Minstens twee gigawattuur
Via de schouwen van Agfa-Gevaert kan het warmtenet vanaf begin 2021 minstens twee gigawattuur recupereren. Dat moet ruimschoots genoeg zijn om de hele Minerve-wijk te verwarmen, goed voor zo’n 300 woningen. De aannemer van de bouwwerken, Vanderstraeten, is zopas met de bouw van de eerste fase van start gegaan. In die eerste fase komen er zo’n 16 huizen en 60 appartementen en wordt ook al heel wat groen aangelegd. Er was een lichte vertraging door de lockdown, maar die heeft geen impact op de timing van de oplevering: in 2022 mag de wijk zijn eerste nieuwe bewoners verwelkomen, zoals initieel voorzien.Projectontwikkelaar Revive stelt zich met de nieuwe woon- en werkwijk tot doel om van Minerve de duurzaamste wijk van Antwerpen te maken. De plannen om dat doel te bereiken zijn dan ook niet min.
“Naast het warmtenet, waardoor de woningen geen extra fossiele brandstoffen zullen uitstoten, is ook aan slim waterbeheer gedacht. We gaan al het regenwater maximaal hergebruiken. De wijk wordt bovendien autoluw, en als kers op de taart: er komt zo’n 23.000 vierkante meter groen. Daar waar de site tot voor kort nog zo goed als volledig gebetonneerd was - voor 92 procent om precies te zijn - komen er nu drie parken rond een wadi, twee speeltuinen, een groene rustzone, vier grote collectieve tuinen en 61 private tuinen.”
Alexandre Huyghe, CIO Revive
Enorm potentieel
Het potentieel van dit soort warmtenetten, waarbij samengewerkt wordt met een privébedrijf, is enorm. Ons land staat immers vol met industriële sites waarvan de restwarmte zo goed als volledig verloren gaat via schouwen. En heel wat van die sites bevinden zich zelfs relatief dicht bij een of meerdere woonwijken.“Een provincie Antwerpen waarin evenveel hernieuwbare energie wordt geproduceerd als gebruikt… Daar droom ik van en daar werk ik - samen met veel partners - elke dag aan. Dit bijzondere project draagt substantieel bij tot de verwezenlijking van die droom. Zo neemt de provincie Antwerpen steeds meer het voortouw in duurzame stadsontwikkeling. Laten we daar trots op zijn. Het gaat bovendien om een coöperatief project. Dat buurtbewoners er zelf mee in kunnen investeren, juich ik sterk toe. Zonder enige twijfel zal dit goede voorbeeld ook andere gemeenten, bedrijven en ontwikkelaars inspireren. Het is een wezenlijke stap naar een klimaatneutrale regio en een klimaatneutraal land.”
Cathy Berx, gouverneur provincie Antwerpen
