Allereerst werd een team samengesteld, dat bestond uit medewerkers van Sité, medewerkers van Van Wijnen en Arnoo Holleman van Architektengroep Gelderland. “De woningen zijn gebouwd in 1969: de puien hadden heel veel glas”, aldus Peter. “Het glasoppervlak moest flink worden teruggebracht”, vertelt Arnoo. “Als architect werd ik gevraagd om mee te denken over mogelijke oplossingen. Belangrijk was ook dat de gerenoveerde woningen zouden blijven harmoniëren met het straatbeeld.”
Scenario’s
Peter: “Binnen het team zijn diverse scenario’s uitgewerkt, waaronder houten gevelpuien en complete voorzetgevels. Met het oog op circulariteit en kosten is echter voor een gemixte oplossing gekozen. De bestaande constructie is gehandhaafd en benut als raamwerk. Ook de borstwering is gebleven; de nieuwe kunststof kozijnen met VEKA profielen zijn in de bestaande constructie geplaatst.”
Arnoo: “De hoeveelheid glas is ingeperkt door zowel in de woonkamer aan de voorzijde als in de badkamer een blind paneel te plaatsen. In de badkamer zorgt dat voor meer privacy. Bovendien is het nu mogelijk om in de aangrenzende slaapkamer een extra kast te plaatsen. In de woonkamer en de keuken kunnen bewoners een vaste hoek creëren voor bijvoorbeeld de televisie of een kast.”
Voorbereid op de toekomst
In het project, dat in maart 2021 startte, zijn uitsluitend no-regret-maatregelen toegepast. Peter: “Scenario’s zijn zorgvuldig vergeleken. Met een nieuw dak was bijvoorbeeld een optimale Rc-waarde haalbaar. We zagen daar echter vanaf omdat het een desinvestering zou betekenen: het huidige dak kan nog 10 jaar mee.” Voor gasloos was het ook te vroeg. “Recentelijk zijn in de wijk het stroomnetwerk, de riolering en de gasleidingen nieuw aangelegd. Daarom hebben we ons beperkt tot het opdikken van de bouwmuren. Verder hebben de woningen zonnepanelen gekregen.”Combinatie van bestaand en nieuw
Arnoo licht de architectonische afwegingen toe. “Een deel van de woningen van Sité bevindt zich in blokken met koopwoningen van hetzelfde type, die echter niet in de renovatie mee zouden gaan. Als architect zoek je dan naar de grootste gemene deler. De onderdorpel van de bovenkozijnen lag bij alle woningen op één hoogte. Hetzelfde gold voor de borstwering van de woonkamer. Op die horizontale verdeling heb ik het ontwerp van het gevelbeeld gebaseerd.” Het ontwerp gaat uit van één gevel met een tweedeling. “Op de begane grond heb ik een frisse, witte uitstraling gecreëerd. Op de verdieping heb ik een plankachtige verdeling aangebracht, waarbij afhankelijk van het straatbeeld kleurvariaties mogelijk zijn. Ook heeft elk woonblok een eigen uitstraling gekregen.”
Bewoners denken mee
Het project begon tijdens coronatijd. “Lastig, want even bij bewoners thuis overleggen was niet aan de orde”, zegt Peter. “We hebben bewoners plattegronden en gevelaanzichten voorgelegd. Met daarbij de vraag: zijn er dingen die je zou willen aanpassen of problematisch vindt? En zo ja, wat is dan je wens? Ook konden bewoners hun kleurvoorkeur voor de nieuwe voordeur kenbaar maken. Bewoners deponeerden hun ideeën in de brievenbus bij een van de modelwoningen. Bij de definitieve uitwerking van de plannen hebben we daar zoveel mogelijk rekening mee gehouden.” Toen de uitvoeringsfase startte, was gelukkig weer gewoon contact met de bewoners mogelijk. “Daarbij namen we uiteraard wel alle voorzorgsmaatregelen. Omdat bewoners vaak thuis werkten, hebben we woningen vrijgespeeld zodat zij dat coronaproof konden doen.”Meer comfort, minder energieverbruik
De bouwmuren zijn opgedikt naar de gewenste Rc-waarden. De woningen hebben zonnepanelen gekregen. Het binnenklimaat wordt voortaan geregeld door een CO2-gestuurde MV-box. In de kruipruimte is isolatie aangebracht. Oude kozijnen zijn vervangen door nieuwe kunststof kozijnen. De nieuwe kozijnen met het VEKA profiel SOFTLINE 82 NL werden geleverd door Serku in Haaksbergen. De kozijnen voor de ramen, o.a. draaikiep, zijn uitgevoerd in RAL 9001. Bij de kozijnen van de voordeuren konden de bewoners kiezen uit basaltgrijs, RAL 7012, en leigrijs, RAL 7015.Tevens zijn fraaie zonweringen en screens zijn aangebracht. Asbesthoudende platen in de bergingen zijn verwijderd. Daarnaast is de brandveiligheid op orde gebracht. Verder hebben bijna alle bewoners de badkamer, het toilet beneden en de keuken laten vernieuwen. Op de verdieping van alle woningen is een tweede toilet geplaatst. Het comfort is toegenomen en het energieverbruik gedaald.
Natuurinclusief
“Aan bijzondere wijkbewoners is ook gedacht”, merkt Peter nog op. “Sité heeft nestkasten voor vleermuizen en gierzwaluwen laten plaatsen en dat zijn er aanzienlijk meer dan de regels vereisen.”
Het resultaat
De woningen zijn opgewaardeerd naar het label A++. De gevel is nagenoeg onderhoudsarm. De onderhoudslasten zijn teruggebracht naar een niveau dat past bij 30 jaar doorexploiteren. Missie volbracht, dus. Hoe kijken de betrokkenen erop terug?
Arnoo: “In de buurt van Overstegen heb ik op de middelbare school gezeten. Dat die woningen er nog steeds zijn en dat het beeld ook nu nog klopt, is prachtig.” Peter: “Het is bijzonder hoe we met een team vanaf nul samen met de bewoners een mooi plan hebben gerealiseerd.”
Het laatste woord is aan de bewoners zelf. In de enquête over diverse aspecten van het project konden zij hun waardering geven op een tienpuntsschaal. Het gemiddelde cijfer was 8,4!
