Vandaag vierde de sector 25 jaar recyclage. Het hergebruik van bouw- en slooppuin is in Vlaanderen een succesverhaal geworden. De productie van gecertificeerde recycling granulaten is exponentieel toegenomen: van 1 miljoen ton in 1997 tot 7 miljoen ton in 2005 en 12,8 miljoen ton in 2014. Terwijl in de jaren 90 slechts een handvol bedrijven zich toelegde op de recyclage van bouw- en slooppuin zijn daar nu een 300-tal bedrijven mee bezig. Bijna 98% van de steenachtige fractie wordt gerecycleerd. Vlaanderen staat daarmee aan de wereldtop.
Evolutie van sloop- en renovatie-activiteiten
Voor het aanbod van bouw- en slooppuin is het belangrijk dat het aantal sloopvergunningen sterk is toegenomen. Het aantal sloopvergunningen voor woningen steeg van 3.272 in 2000 tot 4.123 in 2012 om dan in 2013 plots tot 5.834 toe te nemen. Maar in 2014 is dit aantal slechts in beperkte mate verder gestegen. Voor niet-woongebouwen (zoals onder meer industrie-, kantoor- en handelsgebouwen) is het aantal sloopvergunningen van 2006 tot 2013 toegenomen van 2.075 tot 3.320. Voor deze gebouwen ging het aantal sloopvergunningen er in 2014 licht op achteruit. Tegelijk bleef het aantal vergunningen voor grondige woningrenovaties die vaak ook nogal wat bouw- en slooppuin voortbrengen, de laatste jaren op ongeveer 16.000 hangen en is het aantal vergunde renovaties van niet-woongebouwen gestaag gedaald tot ongeveer 3.200 in 2014.Aantal sloopvergunningen voor Vlaanderen
Naar de toekomst toe zou het aanbod van bouw- en slooppuin en dus ook de verwerking van dit puin verder moeten toenemen omwille van de almaar strengere energie-eisen. Heel wat oudere woningen en niet-woongebouwen – we schatten ze op ongeveer 20% van het bestaande patrimonium – kunnen niet energiezuiniger worden gemaakt tegen een redelijke prijs. Afbraak en vervangende energiezuinige nieuwbouw dringen zich op. De overheid moet dit stimuleren, bijvoorbeeld door op de combinatie van afbraak en vervangende nieuwbouw 6% btw toe te passen in gans Vlaanderen en niet alleen in de grotere steden. Tegelijk moet de overheid maatregelen nemen om het huidige te lage renovatieritme – dat amper 0,7% van het woningpatrimonium bedraagt – op een veel hoger niveau te tillen.
Aantal vergunde renovaties voor Vlaanderen
Voorlopig geen afzetproblemen
Wat betreft de afzet van gerecycleerd bouw- en slooppuin blijken vooralsnog geen te grote problemen te bestaan. Maar liefst 75% van de bedrijven die op de enquête van de VCB hebben geantwoord, meldt dat zij op dit ogenblik nog over voldoende opslagcapaciteit voor puin en gerecycleerde puingranulaten beschikken en dus niet te kampen hebben met overcapaciteit. De sector is wel behoedzaam voor de toekomst. Van de geënquêteerde bedrijven ziet 61% de verkoop van gerecycleerde materialen het komende jaar dalen.Om de vraag naar gerecycleerde materialen te ondersteunen is het bijvoorbeeld belangrijk om de investeringen in infrastructuurwerken op peil houden. Op dat vlak baart vooral de sterke daling van de gemeentelijke investeringen de sector zorgen. De infrastructuurinvesteringen van de Vlaamse overheid daarentegen zijn tot nu toe relatief op peil gebleven.
Om de afzet van recycleerde granulaten bijkomend te stimuleren moet ook worden gezocht naar hoogwaardigere toepassingen. In dit verband is het belangrijk tot een veralgemeende toepassing van selectief slopen te komen. Daarvoor moet de opdrachtgever een afvalstoffeninventaris opstellen. Dan weet de sloper precies welke afvalstoffen in het te slopen gebouw voorkomen. In dat geval kan hij gemakkelijker gevaarlijke afvalstoffen scheiden zoals asbest en teer. Om ze dan apart te houden is een sloopbeheersysteem vereist. De VCB heeft daartoe samen met FPRG (Federatie van Producenten van Recycling Granulaten) en CASO (Confederatie Bouw Aannemers van Sloop- en Ontmantelingswerken) de vzw Tracimat opgericht