Uit de resultaten blijkt dat zowel woningbezit als het type woning invloed hebben op politieke voorkeuren. In steden met een hoger percentage woningeigenaars en minder appartementen neigt de bevolking vaker naar centrumrechtse partijen. Daarentegen stemmen steden met meer huurders en een groter aandeel appartementen doorgaans vaker op linkse partijen.
Een van de meest opvallende bevindingen uit het onderzoek is dat steden met een groter aandeel woningbezitters vaker stemmen voor centrumrechtse partijen zoals N-VA, Open VLD en CD&V.
In Vlaamse centrumsteden zoals Aalst, Brugge, Sint-Niklaas en Turnhout, waar het eigenaarschap van woningen tussen de 59% en 70% schommelt, zien we dat centrumrechtse partijen duidelijk beter scoren. In steden zoals Antwerpen, Leuven, Oostende en Gent, waar het percentage woningeigenaars (rond de 50%) ver onder het Vlaamse gemiddelde van 72% ligt, is de voorkeur voor linkse partijen sterker. Het eigenaarschap lijkt dus een belangrijke factor te zijn bij de stembusgang.
"Eigenaars van onroerend goed hebben vaak andere prioriteiten en belangen dan huurders, wat weerspiegeld wordt in hun stemgedrag. Eigenaars hebben bijvoorbeeld vaker een voorkeur voor beleid dat gunstig is voor vastgoedwaarde en fiscale voordelen voor eigen woningen, wat kan verklaren waarom zij meer geneigd zijn centrumrechtse partijen te steunen die pleiten voor lagere belastingen en eigendomsbescherming", aldus Yves Vanderveken, Business Director bij Zimmo.
Steden met meer appartementen stemmen linkser
Naast de eigendomsgraad blijkt ook het aandeel appartementen een aanzienlijke invloed te hebben op het stemgedrag in Vlaanderen. In steden zoals Antwerpen, Leuven, Oostende en Gent, waar het aandeel appartementen hoger is, wordt er traditioneel linkser gestemd in vergelijking met andere centrumsteden. Antwerpen en Oostende behoren met respectievelijk 60% en 61% appartementen tot de steden met de hoogste percentages, gevolgd door Leuven met 54% en Gent met 42%. In deze steden krijgen linkse partijen zoals Groen en Vooruit significant meer steun van de kiezers, wat suggereert dat de concentratie van appartementen een duidelijk verband houdt met een iets linksere politieke voorkeur.Steden met een lager aandeel appartementen, zoals Aalst, Brugge, Sint-Niklaas, Turnhout, Genk en Roeselare, vertonen een heel ander politiek profiel. In deze steden, waar het percentage appartementen aanzienlijk lager ligt, scoren (centrum)rechtse partijen zoals N-VA, CD&V en Open VLD doorgaans beter. Aalst en Brugge hebben bijvoorbeeld een aandeel appartementen van 28%, terwijl Roeselare met 23% het laagste percentage kent.
"In de afgelopen jaren is het aandeel appartementen in vrijwel alle Vlaamse centrumsteden toegenomen. Tussen 2018 en 2023 steeg het aandeel appartementen gemiddeld met drie procentpunten in vergelijking met de periode 2012-2017. De stijging was het sterkst in steden zoals Aalst, Antwerpen, Turnhout, Leuven, Brugge en Gent, waar het percentage appartementen met vier procentpunten toenam. In Mechelen, Genk, Kortrijk en Oostende nam het aandeel appartementen echter minder snel toe, met een stijging van slechts twee procentpunten. Deze gegevens wijzen op een geleidelijke, maar onmiskenbare verschuiving in het woonlandschap van Vlaamse steden", zegt Yves Vanderveken.
Hoe meer sociale woningen, hoe linkser het stemgedrag
Uit het onderzoek blijkt ook dat steden met een hoger aandeel sociale woningen over het algemeen een linkser politiek profiel vertonen. In steden zoals Antwerpen, Gent en Genk, waar het aandeel sociale huurwoningen respectievelijk 9,2%, 11% en zelfs 12,8% bedraagt, zijn partijen zoals Vooruit en Groen duidelijker aanwezig.Het onderzoek toont ook dat er grote variatie is in de groei van het aantal sociale woningen tussen de verschillende Vlaamse centrumsteden. Genk, Gent en Antwerpen voeren de lijst aan met de hoogste percentages sociale huurwoningen, terwijl steden zoals Aalst en Sint-Niklaas achterblijven. De sterkste stijgingen in het aandeel sociale huurwoningen tussen 2012 en 2017 vonden plaats in Sint-Niklaas en Roeselare, waar het percentage steeg van respectievelijk 5,4% naar 6,4% en van 6,4% naar 7,2%. Andere steden zoals Mechelen en Turnhout zagen ook een lichte toename van hun sociale woningbestand, met een groei van enkele tienden van een procentpunt. In Aalst steeg het percentage van 3,6% naar 4,2%, wat de stad nog steeds tot de centrumstad met het laagste aandeel sociale woningen maakt.
