Sterke stijging van het aantal starters in de bouwsector

De Vlaamse regering heeft op 1 januari 2019 de vestigingswetgeving afgeschaft. Sindsdien is het aantal starters in de bouw, maar ook de kans op faillissement aanzienlijk gestegen. De vestigingswetgeving verplichtte bouwbedrijven om een attest van beroepsbekwaamheid voor te leggen. Zo bood de vestigingswetgeving bijkomende zekerheden aan consumenten omdat elke bouwonderneming getest werd op haar beroepskennis. In de andere gewesten bestaat de vestigingswetgeving nog wel. De Vlaamse Confederatie Bouw (VCB) dringt daarom aan op overleg met de Vlaamse regering om de toegang tot het bouwberoep opnieuw te stroomlijnen op een moderne manier en met de focus op kwaliteit en vorming. Dat komt zowel de klant als de startende ondernemer ten goede.

“Vakkennis sterkt een startende ondernemer, vermindert het risico op faling, en beschermt de klant tegen slechte uitvoeringen. De toegang tot het bouwberoep dient gepaard te gaan met de nodige scholing en professionalisme. De technische evolutie van de laatste jaren maakt bovendien dat een aannemer zich continu dient bij te scholen om de vereiste kwaliteit te leveren. De Confederatie Bouw publiceert via buildyourhome.be trouwens een lijst van betrouwbare aannemers. Daar vindt een particulier aannemers zonder sociale en/of fiscale schulden”, zegt Marc Dillen, directeur-generaal van de VCB.

In Vlaanderen is er vandaag geen controle meer op de beroepsbekwaamheid en kan iemand sneller en eenvoudiger starten met bouwactiviteiten sinds 2019. Onderstaande grafiek lijkt dit te ondersteunen. Er was al enkele jaren een stijgende trend in het aantal bouwbedrijven, maar we zien toch een duidelijke trendbreuk in 2019 (+41%). Ook in 2020 (+14%) en 2021 (+17%) stijgt het aantal starters verder. In de andere twee gewesten zien we deze trendbreuk niet. Enkel in 2021 zien we ook in Wallonië een stijging (+18%) en in Brussel zien we zelfs een daling.


Een potentieel nadeel van het hoge aantal starters is dat er ook meer faillissementen plaatsvinden. In de eerste plaats doordat de afschaffing van de vestigingswetgeving ervoor zorgt dat bouwbedrijven kunnen starten die onvoldoende voorbereid zijn om bouwactiviteiten uit te voeren. Bovendien is de kans op faillissement ook groter bij starters dan bij al gevestigde bedrijven.

Rond 2013 zagen we een golf van faillissementen in de bouwsector, waarna het aantal faillissementen terug daalde. In 2019 zien we inderdaad terug een stijging van het aantal faillissementen. De daling van het aantal faillissementen in alle gewesten in 2020, werd veroorzaakt door het moratorium op faillissementen als maatregel in het kader van de coronacrisis. Opvallend hierbij is dat in 2021 het aantal falingen in Vlaanderen terug stijgt, in tegenstelling tot de andere gewesten die ook in 2021 een lichte daling kunnen noteren.


Onderstaande grafiek geeft het percentage ondernemingen weer dat na 1 jaar nog actief is. Het gaat om cijfers voor heel België.