Stichting Xenia wint Gouden Piramide 2016

Op 26 november heeft minister Blok voor Wonen en Rijksdienst de Gouden Piramide uitgereikt aan Stichting Xenia voor het Xenia hospice voor jonge mensen in het oude centrum van Leiden. De trofee werd in ontvangst genomen door opdrachtgever en directeur Jacqueline Bouts. De prijs bestaat naast de trofee uit een geldbedrag van 50.000 euro en een architectuurplaquette.

Verpleegkundige Jacqueline Bouts ontdekte dat er in Nederland geen voorziening bestond voor jongvolwassenen met een beperkte levensverwachting. Zij besloot deze leemte op te vullen en liet zelf een hospice voor jonge mensen bouwen, gesteund en geholpen door haar echtgenoot, architect Piet van Veen. Het Xenia-huis staat op een binnenterrein in het oude centrum van Leiden. De locatie en het ontwerp stellen de bewoners in staat om het normale leven van een jongvolwassene zoveel mogelijk voort te zetten. Er is een frisse en ontspannen sfeer gecreëerd, onder meer door de lichte kleurstelling die tot in het meubilair is doorgevoerd. Ramen lopen door tot aan de vloer en bieden bewoners ruim uitzicht op de tuin en het openbare binnenterrein, ook als zij op bed liggen. De tuin heeft een intiem karakter, mede dankzij de subtiele knik in de gevel en de bank die rondom een oude bruine beuk is geplaatst.


Xenia Hospice te Leiden
Foto: Eelkje Colmjon

Bij de ontwikkeling werkten Bouts en Van Veen samen met onder meer het architectenbureau Mulder Van Tussenbroek. Het gebouw is eigendom van studentenhuisvester DUWO, die het verhuurt aan Xenia. De kosten voor de inrichting en de exploitatie worden voor een belangrijk deel opgebracht met donaties en sponsorbijdragen die de stichting Vrienden van Xenia werft. Bijzonder is ook de samenwerking met Leidse studenten, bijvoorbeeld geneeskunde en psychologie, die als vrijwilliger bij Xenia betrokken zijn.


Opdrachtgevers Xenia Hospice Jacqueline Bouts en Piet van Veen
Foto Reyer Boxem

Het jury-oordeel

Rijksbouwmeester en juryvoorzitter Floris Alkemade: “De jury is zwaar onder de indruk van Xenia. De opdrachtgever adresseert op eigen initiatief een aantal punten waar wij als maatschappij voor staan: de grote veranderingen die zich afspelen in de zorg en de vraag hoe we de zorg terugbrengen van de grote instituten naar de stad en de woonwijken. De zorg voor jonge mensen met een beperkte levensverwachting is een enorm zwaar onderwerp, maar Xenia brengt deze op een bijna vanzelfsprekende wijze onder in de stad. Ze weet daarmee de stedelijke samenleving te verrijken en te raken. Het Xenia-huis ademt de onnadrukkelijkheid van een opdrachtgever en een architect die begaan zijn met hun missie, zonder zelf het podium te zoeken.”