Unieke houten hangar voor zeppelin combineert duurzaamheid en innovatie

Sinds eind 2023 staat er een bijzondere houten hangar voor een zeppelin op het vliegveld van Essen/Mülheim in Duitsland. Dit opvallende gebouw, ontworpen door Smyk Fischer Architekten, is niet alleen indrukwekkend vanwege zijn enorme omvang en unieke zeppelinvorm, maar vooral ook dankzij zijn duurzame houtbouw. Met innovatieve technieken en volledig houten verbindingen bewijst deze zeppelin hangar dat duurzame architectuur perfect samengaat met uitdagende constructies.

Westdeutsche Luftschiffgesellschaft WDL gebruikte jarenlang een grote groene tent met stalen vakwerkspanten om haar zeppelin te beschermen tegen slecht weer en winterse omstandigheden. Met de nieuwe houten hangar, die 92 meter lang, 42 meter breed en 26 meter hoog is, kreeg het luchtschip eindelijk een duurzame én stijlvolle thuisbasis. De engineering van het complex werd verzorgd door Ripkens Wiesenkämper.

© Foto: Annika Feuss Architekturfotografie

Ook verbindingen van hout

Gebogen vakwerkliggers van vurenhout vormen de basis van het gebouw – waar zo'n anderhalf jaar aan gebouwd werd. Opvallend en zelfs uniek is het feit dat de verbindingen in het vakwerk gemaakt zijn van hout en dus niet van staal. De knooppunten komen in detaillering sterk overeen met een stalen knooppunt, maar in plaats van stalen platen en bouten zijn houten platen uitgevoerd in Kerto en deuvels van beukenhout gebruikt. De twee deuren zijn opgebouwd met een vakwerkconstructie van halve bogen die ook helemaal uit hout bestaat en een massieve halve boog voor de aansluiting op de hal. Voor het dakbeschot werden CLT-platen gebruikt. Een glazen plint die zich uitstrekt over de helft van de hangar zorgt voor de nodige daglichttoetreding en visuele connectie met buiten.

Wanneer de hangar leegstaat, fungeert hij als eventlocatie met een capaciteit van zo'n 1.500. Dat betekende wel dat extra isolatie nodig was en stelde nog hogere eisen aan de brandveiligheid – ineens was F30 oftewel dertig minuten brandwerendheid de norm. De uitvoerend architect en bouwbegeleider Gronau benadrukt dat vanwege die brandveiligheid een stalen hangar nooit een optie was.

© Foto: Annika Feuss Architekturfotografie

Duurzaamheid (h)eerst

De nieuwe hangar is uitermate duurzaam en daar is niet alleen de keuze voor hout als bouwmateriaal verantwoordelijk voor. Zo is de fundering van de oude hangar als gebroken puin hergebruikt in de ondergrond van de nieuwe hangar en bestaat de vloer uit betonplaten afkomstig van een nabijgelegen logistiek pand dat gesloopt werd. Ook de gevelbekleding is duurzaam: ze bestaat uit aluminium met een hoog recyclagegehalte en is demonteerbaar.

De Duitse staat lauwerde het opvallende bouwwerk vorig jaar met de Deutsche Ingenieurspreis.

Lees meer interessante artikelen over houtbouw in ons Dossier Houtbouw of kijk op het platform Houtconnect.