Daarnaast groeit het aantal knelpuntberoepen binnen de bouw- en installatiesector elk jaar verder. Op de nieuwste lijst van de VDAB maken bouwberoepen inmiddels meer dan 30% uit van alle knelpuntberoepen. In de top tien van deze lijst staan vier functies uit de bouwsector, wat de ernst van het tekort onderstreept.
Om deze structurele uitdagingen het hoofd te bieden, blijft de sector volop inzetten op nationale aanwervingskanalen en tewerkstellingsinitiatieven. Tegelijkertijd wordt steeds vaker ook buiten de landsgrenzen gezocht naar geschikte arbeidskrachten om het tekort op te vangen.
"Bij een vacature als werfleider of technicus komt vaak geen enkele sollicitant nog opdagen. De lijst van knelpuntberoepen in de bouw wordt elk jaar langer. Dit maakt het voor bouwbedrijven extra uitdagend om in te gaan op vragen van klanten of om werken binnen de voorziene tijd klaar te krijgen. Lange wachttijden komen steeds meer voor. Uit een recente rondvraag bij onze leden blijkt vier op de vijf het personeelstekort als een kopzorg te ervaren. We moeten dus alle middelen inzetten om potentiële werknemers te interesseren voor de bouw, ook vanuit het buitenland. De reserve aan werkzoekenden en het huidig aantal leerlingen in bouwrichtingen volstaat cijfermatig gewoon niet om voldoende bouwvacatures in te vullen. ", zegt Caroline Deiteren, directeur-generaal van Embuild Vlaanderen
Minder bouwvacatures maar meer knelpuntberoepen
In vergelijking met 2023 is het aantal vacatures in Vlaanderen globaal afgenomen met 9,2%. Terwijl de afname in de bouw 14,6% bedraagt, loopt dat in de industrie zelfs op tot 30%. Met 17.317 bouwvacatures in 2024 is de sector echter nog steeds goed voor 6% van alle openstaande jobs. De vraag naar bouwpersoneel blijkt ook uit de nieuwe knelpuntberoepenlijst: van de 251 knelpuntberoepen op de VDAB-lijst, telt de bouw - samen met de installateurs en technici VAC actief in de bouw – nu in totaal 75 knelpuntberoepen. Vorig jaar waren dat er 72. Daarvoor zijn weinig tot geen werkzoekenden met de nodige vaardigheden beschikbaar. Kortom, 1 knelpuntberoep op de 3 is een bouwberoep en in de top tien van de VDAB-lijst staan er vier bouwberoepen: calculators, werfleiders, technici werf-, landbouw- en hefmachines en onderhoudsmecaniciens. Maar evengoed gaat het om technisch tekenaars, bodemonderzoekers, allerhande bouwvakkers, schrijnwerkers, dakdekkers en tuinaanleggers, technici (hvac-installateurs en elektriciens) en bestuurders van vrachtwagens, alsook niches zoals natuursteenbewerker en ijzervlechter De bouwberoepen veiligheidscoördinator, asfaltarbeider en bestuurder van betonnerings- en asfalteringsmachines zijn nieuw op de lijstBouw kan niet zonder buitenlandse arbeidskrachten
De bouw- en installatiesector neemt initiatieven om jongeren en zij-instromers aan te trekken en werkt nauw samen met het onderwijs. Een goed voorbeeld zijn de Toekomstbouwers. Via VDAB stroomt de eigen arbeidsreserve in, maar deze vijver blijkt te klein. Daarom kijken bouwbedrijven steeds meer richting buitenlandse vakmensen. Maar zij moeten met de buurlanden een strijd om arbeidsmigranten voeren. Embuild Vlaanderen vraagt dan ook om in te zetten op de aantrekkelijkheid van Vlaanderen als werkland en op een efficiënt beleid inzake arbeidsmigratie.
"Bouwvacatures krijg je nog heel moeizaam ingevuld. Daarbij gaat het zowel om hoog-, midden- als laaggeschoolde profielen. Stilaan vormt elk bouwberoep een knelpunt zowel in Vlaanderen als in Europa. Daarom hechten onze bouwbedrijven steeds meer belang aan arbeidsmigratie van buiten de EU", aldus Caroline Deiteren.
