Werelddag van de Stedenbouw: goede verkerning kan niet zonder waterplan

Vandaag is het Werelddag van de Stedenbouw. Het uitgelezen moment om de noodzaak van een waterplan voor onze steden en dorpskernen onder de aandacht te brengen. Want de uitdagingen zijn zo groot dat er volgens Embuild Vlaanderen zeker twee legislaturen nodig zijn om een shift te realiseren. En kwaliteitsvolle verkerning dankzij een waterrobuuste omgeving mogelijk te maken. Het Vlaams Klimaatadaptatieplan van de Vlaamse overheid ziet het aantal gebouwen dat gemiddeld geconfronteerd wordt met wateroverlast in Vlaanderen, stijgen van 4,5 naar bijna 8% tegen 2050. In enkele watergevoelige steden en gemeenten dreigt dan 20 tot 30% van de gebouwen getroffen te worden. Het aantal huishoudens dat vandaag risico loopt, wordt geschat op een half miljoen, maar in de toekomst kan dat een veelvoud zijn. En dat overwegend in verdichte woonomgevingen. Waterrobuuste aanpassingen op grote schaal aan de publieke ruimte, infrastructuur en gebouwen dringen zich op.

In en rond onze stedelijke centra is de verhardingsgraad hoog en vaak kunnen de verouderde rioleringen het water bij hevige regenval niet slikken. Daarnaast wonen er meer dan een half miljoen huishoudens in vaak watergevoelige kernen. Zij hebben nood aan efficiënte ingrepen aan de waterhuishouding in hun verdichte woonomgeving. Het versterken en vooral uitbreiden van de groenblauwe netwerken zijn een must. Naast het belang van collectieve ingrepen kunnen zij zelf hun perceel waterrobuuster maken. Beide zijn cruciaal, aangezien in Vlaanderen verdere verdichting hoog op de agenda staat. Embuild Vlaanderen schuift een aantal goede voorbeelden naar voren:

• Ontharde speelplaats met biodiverse aanplanting en recuperatie van regenwater op Campus Theodoor, Jette. Klik hier voor meer info.
  
• Inbreidingsproject met o.a. 150 woningen en een dienstencentrum. Er wordt maximaal onthard. Water wordt op het eigen terrein gestockeerd, gerecupereerd en geïnfiltreerd. Er wordt gevarieerde droogteresistente beplanting voorzien, alsook verblijven voor fauna (vogels/wilde bestuivers). Klik hier voor meer info.
  
• Ontharde groene open ruimte nabij een ziekenhuiscomplex in de Kempensestraat in Antwerpen. Behalve de noodzakelijke verhardingen in functie van de bereikbaarheid en de veiligheid wordt het bijna drie hectare groot publiek plein zo groen mogelijk ingericht. Op de ondergrondse parking wordt een prairietuin van 5000 m² ingericht. Er worden extensieve bloemenweiden, inheemse bomenrasters en wadi’s voor de waterberging voorzien. Klik hier voor meer info.

“Gespecialiseerde landschapsaannemers zijn niet meer weg te denken bij kwaliteitsvolle verdichting. Binnen een bouwteam voorzien zij de omgeving van groenvoorziening en waterrobuuste ingrepen. Daarbij gaat het niet alleen om groendaken, groene gevels, groenvoorziening bij o.a. wegenwerken enz., maar ook om complete landschapsconcepten die de waterhuishouding, de biodiversiteit en de bodem verbeteren”, zegt Marc Dillen, directeur-generaal van Embuild Vlaanderen

Een decennium investeringen in waterhuishouding

Een ambitieus waterplan realiseren zal volgens Embuild Vlaanderen twee legislaturen in beslag nemen. Naast het belang van een langetermijnvisie hebben de honderdduizenden huishoudens in watergevoelig gebied, vaak kernen en steden bij waterlopen, baat bij snelle en efficiënte ingrepen. Zo zijn de rioleringen in onze centrumsteden bij de oudste in ons land. Niet alleen zijn die aan vervanging toe, ook dienen de straten te worden aangepast aan de klimaatverandering. Opdat die bij hevige regenval kunnen dienst doen als tijdelijke buffer, zodat het water vertraagd kan infiltreren of afgevoerd worden. Daarnaast heeft Deloitte de eenmalige investeringskost aan noodzakelijke beschermingsmaatregelen aan o.a. oevers, dijken, sluizen enz. geraamd op bijna 3,4 miljard euro los van de onderhoudsbudgetten. Dat gaat slechts om een deel van een veel ruimer waterplan dat nodig is.

“Naast het belang van collectieve maatregelen kan iedereen ook zelf stappen zetten. Zo kunnen particulieren met het groenblauwpeil nagaan hoe zij hun woning en perceel waterrobuuster kunnen maken. Het afgelopen jaar hebben al meer dan 27.000 huishoudens berekend hoe waterbestendig hun perceel is via www.groenblauwpeil.be”, zegt Marc Dillen.